Η σκανδιναβική κουλτούρα του ψωμιού εντοπίζεται από τους προϊστορικούς ακόμα χρόνους τοποθετώντας το ψωμί ως το κύριο μέριος του γεύματος, μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα. Τον 19ο αιώνα το ψωμί σίκαλης επικρατούσε στις πιο νότιες περιοχές της Σκανδιναβίας, ενώ πιο βόρεια, το ψωμί γινόταν τραγανότερο και ήταν συνήθως ψημένο με σίκαλη ή με κριθάρι. Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, οι πατάτες άρχισαν να παραγκωνίζουν το ψωμί, το οποίο όμως εξακολουθούσε να πρωταγωνιστεί στο πρωινό γεύμα. Τα ανοιχτά σάντουιτς με βάση μια φέτα ψωμί, πολλές φορές αντικαταστούσαν ένα ολόκληρο γεύμα.
Οι Σουηδοί αγαπούν το ψωμί και η παράδοση που ακόμα και σήμερα επικρατεί, επιβάλλει το ζύμωμα και το ψήσιμο του ψωμιού στο σπίτι. Πολύ πιο σπάνια από παλαιότερα, καθώς κατά τη μετάβαση σε μια σύγχρονη αστική και βιομηχανοποιημένη κοινωνία, το ψωμί άρχισε να αγοράζεται από καταστήματα και αρτοποιεία, αντί να ψήνεται στο σπίτι, όπως συνέβαινε παλαιότερα. Οι τύποι ψωμιού επίσης άλλαξαν και από τις αρχές της δεκαετίας του 1920 το ψωμί αρχίζει να γίνεται αρκετά γλυκό (sötlimpa). Τέσσερις τύποι σιτηρών κυριαρχούν στις σκανδιναβικές χώρες: το κριθάρι και η σίκαλη είναι τα παλαιότερα ενώ το σιτάρι και η βρώμη είναι πιο πρόσφατα. Σήμερα, παλαιότεροι τύποι σιτηρών, καλλιεργούνται και πάλι και νέοι τύποι ψωμιού αναπτύσσονται. “Όσο όμορφο είναι το ψωμί που φτιάχνεις, τόσο όμορφος θα είναι κι ο αγαπημένος σου!” Σουηδική παροιμία.
Το υπέροχο μοσχομυριστό αυτό ψωμί της ευκολίας με γιαούρτι και μπέικιν, είναι μια σουηδική συνταγή, που σε παραλλαγές συναντάμε σε πολλούς τόπους της χώρας. Ετοιμάζεται γρήγορα και το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό.
ΥΛΙΚΑ για 1 καρβέλι/φρατζόλα
- 500γρ. αλεύρι σύνολο, εκ των οποίων 250γρ. αλεύρι ολικής αλέσεως και 250γρ.αλεύρι σικάλεως
- 11/2 κουτ. γλ. αλάτι
- 2 κουτ. σουπ. μπέικιν πάουντερ
- 2 φλ. τσαγ. γιαούρτι σε θερμοκρασία δωματίου
- 2 μεγάλα καρότα λεπτοξυσμένο
- 1 κουτ. γλ. κοπανισμένο μαραθόσπορο
- 2 κουτ. σουπ. μέλι
- 1/3 φλ. τσαγ. λιναρόσπορο
- 1/3 φλ. τσαγ. σουσάμι
- 1/3 φλ. τσαγ. φουντούκια ψιλοκομμένα
- 1/3 φλ. τσαγ. καρύδια ψιλοκομμένα
Σε μεγάλο μπολ τοποθετείτε το αλεύρι, το αλάτι, τον μαραθόσπορο και το μπέικιν. Ανακατεύετε. Προσθέτετε τους ξηρούς καρπούς, τον λιναρόσπορο, το σουσάμι και ανακατεύετε ξανά. Κάνετε μια λακούβα στην μέση και ρίχνετε το γιαούρτι, το καρότο και το μέλι. Ζυμώνετε να γίνει ομοιόμορφη ελαστική ζύμη. Αν δείτε ότι χρειάζεται υγρά, προσθέτετε λίγο νερό. Τοποθετείτε σε λαδωμένη μακρόστενη φόρμα και ψήνετε σε προθερμασμένο φούρνο στους 175β. για 45 λεπτά.
