Στέλιος Μπουτάρης: Τα οινοποιεία που βασίζονται στο μοντέλο αμπελουργού-οινοποιού είναι το μέλλον

Ο Στέλιος Μπουτάρης, οινοποιός τέταρτης γενιάς, γιός του Γιάννη Μπουτάρη του πρώην δημάρχου Θεσσαλονίκης, είναι ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Κυρ-Γιάννη από το 2004. Με πτυχίο (BA) στα Μαθηματικά από το Wesleyan University στις ΗΠΑ, σπουδές στη διοίκηση επιχειρήσεων (MBA) στην INSEAD και μεταπτυχιακό (M.Sc.) στην Οικονομετρία από το πανεπιστήμιο του London School of Economics, καθοδηγεί την Κυρ-Γιάννη στην εξελικτική πορεία της ως κορυφαία οινοπαραγωγική μονάδα με  πρότυπο κτήμα και αμπελώνες στο Γιανακοχώρι Νάουσας και στο Αμύνταιο, στο οροπέδιο που ορίζεται από τα βουνά Βέρμιο, Βόρρας (Καϊμάκτσαλαν) και Βίτσι.  Ο Στέλιος Μπουτάρης, είναι Πρόεδρος της ΕΝΟΑΒΕ, Ένωση των Οινοπαραγωγών της Βορείου Ελλάδας και Αντιπρόεδρος του ΣΕΟ, Σύνδεσμου Ελληνικού Οίνου. Είναι παντρεμένος και έχει τρία παιδιά. Το κτήμα Κυρ-Γιάννη είναι ανάμεσα στα 10 πρώτα της Ελλάδας με σημαντική δραστηριότητα και πωλήσεις στο εξωτερικό.

 Συνέντευξη Τζένη Φραγκούλη

Μιλήστε μας για την δύσκολη περίοδο που διανύουν πολλά οινοποιεία, που δεν διακρίνονται για την εξωστρέφεια τους και διατηρούν πρακτικές παλαιάς κοπής, απουσία ευελιξίας και οράματος. Ως ένωση θα μπορούσατε να βοηθήσετε;

Δε θα έλεγα πως υπάρχουν οινοποιεία με έλλειψη οράματος. Αντιθέτως, όλα τα μέλη της Ένωσης Οινοποιών Βορείου Ελλάδος δείχνουν μια διαρκή διάθεση για εξέλιξη και πρόοδο. Ακόμα και αυτή τη δύσκολη περίοδο που διανύσαμε, φροντίσαμε να αναπληρώσουμε ενέργειες εξωστρέφειας με αντίστοιχες διαδικτυακές. Μάλιστα, το 2021 προχωράμε στην εκτέλεση ενός προγράμματος προώθησης για τα μέλη της ΕΝΟΑΒΕ με στόχο την περαιτέρω προβολή μας.

Ελπίδα για το μέλλον δίνει η δυναμική παρουσία των νέων μικρών οινοποιείων. Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για το ελληνικό κρασί;

Μέσα στην τελευταία δύσκολη δεκαετία, τα οινοποιεία στην Ελλάδα έχουν υπερδιπλασιαστεί και έχουν ξεπεράσει τα 1.600. Θεωρώ ότι αυτή η ανάπτυξη θα συνεχίσει να υπάρχει, μια που τα περισσότερα οινοποιεία βασίζονται στο μοντέλο αμπελουργού-οινοποιού που είναι και η ραχοκοκαλιά της Ευρωπαϊκής οινοποιίας που στόχο έχουν την παραγωγή ποιοτικών κρασιών και απευθύνονται κυρίως σε τοπικό επίπεδο και στον οινοτουρισμό. Η δημιουργία πολλών ποιοτικών οινοποιείων σε μια περιοχή θα δημιουργήσει την κρίσιμη μάζα που θα αναβαθμίσει τη γεωγραφική ένδειξη ή την ονομασία προέλευσης μιας περιοχής.

Το κρασί είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την παράδοση και την κουλτούρα μας ως λαού και έχει παρουσία στην καθημερινή ζωή του Έλληνα. Η νέα γενιά πιστεύετε ότι ασπάζεται αυτές τις συνήθειες ή έχει πάει αλλού, σε ένα διαφορετικό τρόπο ζωής και προτιμά άλλα, σκληρά ποτά;   

Η νεολαία σήμερα, δέχεται άπειρα ερεθίσματα από τις μεγάλες εταιρείες ποτών και είναι επόμενο να δελεάζεται από τον τρόπο ζωής που προτείνουν αυτές οι μάρκες. Επίσης η νέα γενιά, στην προσπάθειά της να δημιουργήσει τον δικό της χαρακτήρα προσπαθεί να διαφοροποιηθεί από την προηγούμενη. Παρόλα αυτά, τα τελευταία χρόνια τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική, βλέπουμε μια σαφή στροφή της νεολαίας προς το κρασί. Σε αυτό άλλωστε, βοηθά και το ότι πλέον σε πολλές περιπτώσεις το κρασί θεωρείται “εναλλακτικό” αλκοολούχο ποτό.

Ο τρύγος του 2019 έφερε τελικά τα καλύτερα κρασιά της δεκαετίας;

 Σίγουρα τα λευκά του 2019 ήταν από τα καλύτερα της δεκαετίας. Όσο για τα ερυθρά που έχουν κλείσει την ωρίμανσή τους στα βαρέλια και ετοιμαζόμαστε να τα εμφιαλώσουμε, θα είναι αν όχι η καλύτερη, τόσο σίγουρα μια από τις καλύτερες χρονιές την 20ετίας. Χαίρομαι πολύ που η εταιρεία επικοινωνίας Vinetum μέσα από την πρωτοβουλία savevintage 2019 έχει αφιερώσει χρόνο και προσπάθεια στη χρονιά αυτή.

Γιατί υπάρχει αυτή η διάκριση στο εξωτερικό μεταξύ των λευκών ελληνικών κρασιών και των κόκκινων; Είναι θέμα μάρκετινγκ μόνο;

Δεν είναι θέμα μάρκετινγκ αλλά θέμα ποιότητας. Σίγουρα τα λευκά κρασιά μας, ειδικά στην κατηγορία μεταξύ 10-20 ευρώ έχουν την καλύτερη σχέση ποιότητας-τιμής παγκοσμίως. Στα ερυθρά, όπου ο αμπελώνας παίζει τον κυριότερο ρόλο θα δούμε τα πρώτα εντυπωσιακά δείγματα σε μερικά χρόνια από σήμερα, όταν δηλαδή οι αμπελώνες φτάσουν στη βέλτιστη ηλικία παραγωγής.

Για το παρεξηγημένο εξαιρετικής ποιότητας ελληνικό ροζέ τι έχετε να πείτε; Γιατί δεν το προτιμά ο κόσμος;

Απεναντίας! Τα ροζέ στην Ελλάδα είχαν πάντα μεγάλη κατανάλωση. Βοηθάει άλλωστε και η κουζίνα μας που τα συμπληρώνει άψογα. Τα τελευταία χρόνια έχουμε δει μια έκρηξη στο ελληνικό ροζέ και πιστεύω ήδη πρωταγωνιστούν στις διεθνείς αγορές.

Το Ξινόμαυρο μπορεί να γίνει τόσο δημοφιλές όσο το Αγιωργίτικο;

Το Ξινόμαυρο και το Αγιωργίτικο είναι οι δύο ευγενείς ερυθρές ελληνικές ποικιλίες. Αμφότερες είναι πολυδυναμικές, με ιδιαίτερο χαρακτήρα και έχουν τα δικά τους κοινά. Τολμώ να πω, αν και ίσως να μην αρέσει στους Πελοποννήσιους φίλους μου ότι το ξινόμαυρο θα είναι εκείνο που θα καταξιωθεί πρώτο διεθνώς!

Τα γλυκά και τα αφρώδη τι θέση έχουν στις επιλογές του Έλληνα;

Δυστυχώς οι δύο αυτές κατηγορίες δεν έχουν ιδιαίτερη δυναμική στα ελληνικά κοινά. Σαφώς τα αφρώδη, όπως και σε όλο τον κόσμο, από την σαμπάνια μέχρι τα οικονομικά αφρώδη μοσχάτα, δείχνουν μια ανοδική πορεία στη ζήτηση. Αντιθέτως τα γλυκά, περνούν μια μεγάλη κρίση σε παγκόσμιο όμως επίπεδο. Κάτι που με στενοχωρεί, καθώς τα ελληνικά γλυκά κρασιά όπως το Vinsanto, η Σάμος και άλλα είναι παγκοσμίου κλάσης.

Το Greek Wine Academy τι ρόλο έχει ως φορέας και τι περιμένετε από το έργο του;

Δημιουργήθηκε από την Εθνική Διαεπαγγελματική με στόχο την εκπαίδευση όλων των κρίκων της αλυσίδας της διάθεσης του κρασιού στο εξωτερικό. Δυστυχώς τα τελευταία 2 χρόνια έχει ατονήσει αλλά με την έναρξη των προγραμμάτων προώθησης των Wines of Greece θα κινητοποιηθεί εκ νέου.

Ο οινικός τουρισμός (οινογνωσίες, επισκέψεις σε οινοποιία) θα μπορούσε να παίξει σημαντικό ρόλο και να προσελκύσει ένα άλλο κοινό. Τι πρέπει να γίνει; Πως θα μπορούσε να βοηθήσει η πολιτεία;

Ο οινοτουρισμός είναι μια από τις πιο δημοφιλείς δράσεις γύρω από το κρασί. Θεωρούμε ότι η συνολική ανάπτυξη του τουρισμού στην Ελλάδα θα δημιουργήσει προϋποθέσεις για την ανάπτυξη του οινοτουρισμού. Είμαι από τους ανθρώπους που δεν θέλω να ζητάω από την Πολιτεία τίποτα, παρά μόνο τα αυτονόητα. Υποδομές, υποστηρικτικό ρόλο στις δράσεις μας, επικαιροποίηση της νομοθεσίας και ελέγχους για τη διασφάλιση του υγιούς ανταγωνισμού.

Μπορεί η Ελλάδα να ανταγωνιστεί Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία; Γιατί δεν φτάνει μόνο το καλό προϊόν. Χρειάζεται συνέπεια στην παραγωγή, στην διάθεση, έξυπνο μάρκετινγκ, προβολή των οινοπαραγωγικών τόπων και άλλα. Είναι multi task ζητούμενο και χρειάζεται και την συμβολή των θεσμών. Ποια η γνώμη σας;

Το ελληνικό κρασί είναι λιγότερο από το 1% της παγκόσμιας οινικής παραγωγής άρα εκ των πραγμάτων πρέπει να ακολουθήσουμε μια στρατηγική που να απευθύνεται σε μια niche αγορά. Σαφώς μπορούμε να ανταγωνιστούμε τις παραπάνω χώρες με τη σωστή στρατηγική και στοχευμένες ενέργειες. Εκεί βασίζεται και η επιτυχία του ελληνικού κρασιού τα τελευταία 10 χρόνια.

Ποια ελληνική ποικιλία ή χαρμάνι ποικιλιών ή οινοπαραγωγικός τόπος, θα μπορούσε πιστεύετε να ακουστεί στο εξωτερικό και να δημιουργήσει brand επάξιo ενός Bordeaux;

Το Ασύρτικο της Σαντορίνης έχει ήδη κερδίσει τη θέση του στη διεθνή αγορά. Bordeaux δε θα γίνουμε και ούτε θέλουμε να γίνουμε ποτέ!

Ποιό το αγαπημένο σας κρασί; 

Πιο να πρωτοδιαλέξω. Εξαρτάται από την περίσταση. Τον τελευταίο καιρό έχω αγαπήσει ξανά τα Ασύρτικα και τις Σαντορίνες.

Τι θα μας πείτε για την επιτυχία της Mythos;

Τι μου θυμίζετε! Μια απίστευτη ιστορία που με έχει σημαδέψει για όλη μου τη ζωή. Δημιουργήσαμε ένα καταπληκτικό brand against all odds. Το καλοκαίρι του 1997 θα το έχω πάντα μέσα στην καρδιά μου!

Η ομαδική συνεργασία δεν είναι χαρακτηριστικό του Έλληνα. Είναι όμως το μέλλον. Εσείς το καταφέρατε και το αποτέλεσμα είναι το “Μπλε Τρακτέρ”, ένα ερυθρό χυμώδες κρασί από χαρμάνι τριών γαλλικών ποικιλιών (Cabernet Sauvignon, Syrah, Merlot), Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης Μακεδονίας. Μιλήστε μας γι’αυτό το κρασί αλλά και για το Μπλε Τρακτέρ.

Το Μπλε Τρακτέρ είναι μια νέα σειρά προϊόντων της Κυρ-Γιάννη που βασίζονται στις μακροχρόνιες συνεργασίες που έχουμε με τους Έλληνες Αμπελουργούς στη Μακεδονία. Προσπαθούμε να αναδείξουμε τα αμπελοτόπια μας, παρουσιάζοντάς τα μέσα από μια μοντέρνα συσκευασία.

Ποια τα σχέδια για το μέλλον ως Κτήμα Κυρ-Γιάννη, το όραμα σας για το ελληνικό κρασί και οι ποιοι είναι οι προσωπικοί στόχοι του Στέλιου Μπουτάρη; 

Οι προσωπικοί μου επαγγελματικοί στόχοι συνδέονται με την επιτυχία της Κυρ-Γιάννη και κατ’ επέκταση με τη βελτίωση της εικόνας του Ελληνικού κρασιού. Θα ήθελα να δω το ελληνικό κρασί να έχει παρουσία στις ποιοτικές λίστες εστιατορίων σε όλο τον κόσμο και βέβαια η Κυρ-Γιάννη να είναι ανάμεσα σε αυτές τις ετικέτες.