Η σκέψη, είναι μια νοητική λειτουργία, μια πνευματική δραστηριότητα που σκοπό έχει να αποκωδικοποιήσει, να ερμηνεύσει και να κάνει κατανοητό αυτό το οποίο ζούμε. Οι σκέψεις, είναι οι φωνές που ακούμε μέσα μας και ζούμε στον κόσμο που αυτές διαμορφώνουν καθώς επηρεάζουν τις εμπειρίες μας και έτσι βιώνουμε αυτό που εξαρχής είχαμε σκεφτεί. Η φύση των σκέψεων μας, η ποιότητα τους, χαρακτηρίζει την ποιότητα της ζωής που ζούμε.
Μέσα από όλες τις νοητικές λειτουργίες προσπαθούμε να αντιληφθούμε και να συνδιαλλαγούμε με τον κόσμο. Ο άνθρωπος έχει ανάγκη να ελέγχει το περιβάλλον του για να αισθάνεται ασφάλεια. Να ελέγχει τόσο τον εσωτερικό όσο και τον εξωτερικό του κόσμο. Σε αυτό το πλαίσιο, βγάζουμε αυθαίρετα συμπεράσματα βασιζόμενα στις σκέψεις μας, που είναι σε μεγάλο βαθμό διαμορφωμένες από την συναισθηματική ή γενικότερη κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε την συγκεκριμένη χρονική στιγμή.
“Ζωή είναι η ενέργεια του νου” Αριστοτέλης
Ο τρόπος που βλέπουμε τα πράγματα, το πως αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα που ζούμε, πως αναλύουμε τα γεγονότα, πως σκεφτόμαστε για τον εαυτό μας και τους άλλους, είναι όλα σκέψεις που με την σειρά τους καθορίζουν την ζωή μας, την ευτυχία μας. Είναι τόσο απλό και συγχρόνως τόσο πολύπλοκο. Και αυτό γιατί οι παράγοντες που δημιουργούν, επηρεάζουν και διαμορφώνουν τις σκέψεις μας είναι πολλοί και σύνθετοι. Ο χαρακτήρας με τις νευρώσεις και τις άμυνες του, οι ανησυχίες, οι ικανότητες, τα κίνητρα, οι προθέσεις, οι αναμνήσεις, η ιδιοσυγκρασία μας, οι ρόλοι και οι προσδοκίες μας καθώς και η διαδραστική σχέση μεταξύ συμπεριφοράς και αντίληψης, “εγώ – υπερεγώ”, όλα βάζουν το αποτύπωμα τους στην κάθε σκέψη μας.
Το αποτέλεσμα, αυτό που αναδύεται ως σκέψη, άμεσα επηρεάζει το πως αισθανόμαστε, κι αυτό άμεσα επηρεάζει το σώμα μας, κι αυτό άμεσα επηρεάζει την συμπεριφορά μας, η οποία με την σειρά της καθορίζει το πως ζούμε.
“Αν το “μέσα” λειτουργήσει σωστά, το επιθυμητό “έξω” θα έρθει από μόνο του” – Eckhart Tolle
Οι σκέψεις από μόνες τους δεν έχουν καμία αξία. Η απίστευτη δύναμη τους, δημιουργείται όταν εμείς τους δίνουμε σημαντικότητα, τις “ακούμε”, τις υιοθετούμε ως πραγματικότητα και λειτουργούμε με γνώμονα το περιεχόμενο τους. Αν λοιπόν δεν είμαστε συνειδητοί σε αυτό τον μηχανισμό και αν αυτό το περιεχόμενο έχει αρνητικό πρόσημο, το ίδιο θα αρνητική θα είναι και η νέα συνθήκη που θα δημιουργήσουμε.
Κάθε σκέψη που βιώνουμε δημιουργεί μια χημική αντίδραση στον εγκέφαλο που στη συνέχεια ενεργοποιεί ένα συναίσθημα. Αν αρχίσουμε να παρατηρούμε τις σκέψεις μας, αν “συλλάβουμε” την σκέψη πίσω από αυτό το συναίσθημα, αν αντιληφθούμε αυτό τον μηχανικό δράσης και μάθουμε να τον αναλύουμε, μπορούμε να αλλάξουμε τη συναισθηματική αντίδραση, με τελικό αποτέλεσμα να αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο ενεργούμε και άρα η πραγματικότητα μας. Αυτή η πραγματικότητα, που εξαρχής, θέλαμε να αλλάξουμε, στοχεύοντας όμως σε καταστάσεις έξω από εμάς, που τις περισσότερες φορές είναι δύσκολο όχι μόνο να αλλάξουμε, αλλά ούτε να επηρεάσουμε στο ελάχιστο.
“Όποιος ελέγχει τις σκέψεις μας, ελέγχει την ζωή μας.“
Η επιστήμη της νευρολογίας, έχει αποδείξει ότι δεν μπορούμε να σκεφτόμαστε δύο πράγματα συγχρόνως – σημαντική πληροφορία για την θεραπευτική επίδραση του διαλογισμού στην υπερδραστηριότητα της σκεπτικής λειτουργίας – και ότι οι περισσότερες αποφάσεις, ενέργειες, συναισθήματα και συμπεριφορές, συμβαίνουν από το 95% της εγκεφαλικής δραστηριότητας που είναι σε ασυνείδητο επίπεδο. Αν παραμείνει έτσι, αν δεν το γυρίσουμε σε συνειδητό, η δράση θα είναι πάντα αντίδραση.
Είναι πολύ εύκολο αν ακολουθήσουμε τις σκέψεις μας, να μπούμε σε παρανοϊκά μονοπάτια, να “κολλήσουμε” σε συναισθηματικά αδιέξοδα, να εγκλωβιστούμε σε απελπισίες, να συμμετέχουμε σε αρρωστημένες καταστάσεις (προβολές, θυματοποίηση, συμβιωτικές καταστάσεις, τρίγωνα στις σχέσεις κλπ), να παγιδευτούμε σε οπτικές, πεποιθήσεις και λογισμούς που δεν έχουν καμία σχέση με αυτό που πραγματικά συμβαίνει και με αυτό που είναι η αληθινή μας φύση (θέλει ψάξιμο να την φτάσουμε, αλλά εκεί είναι και μας περιμένει).
Ο κάθε άνθρωπος διαθέτει μια δυναμική εξελικτικής δυνατότητας η οποία αν ενεργοποιηθεί τα αποτελέσματα είναι θαυματουργά. Γι’αυτό και δεν βοηθούν οι “ταμπέλες” σε κάθε είδους χαρακτηροδομές, καθώς στιγματίζουν και περιορίζουν ή στερούν πολλές φορές εντελώς αυτή την δυναμική, θεωρητικά και κυρίως πρακτικά – δυστυχώς το διαδίκτυο συνεισφέρει σε αυτή την στοχοποίηση, καθώς “πουλάει” πάντα το να φταίει κάποιος άλλος και όχι η δική μας συμμετοχή στο πρόβλημα – .
Σημαντικό εργαλείο επηρεασμού των σκέψεων είναι και η γλώσσα. Αντιλαμβανόμαστε αυτό που είμαστε σε θέση να κατονομάσουμε. Με ότι αυτό σημαίνει για την περαιτέρω ανάλυση εννοιών και γνώσεων. Όσο μεγαλύτερη είναι η δυνατότητα ονοματισμού συναισθημάτων και σκέψεων, τόσο πιο εύκολη η ανάλυση και ταξινόμηση τους.
“Μέχρι το ασυνείδητο να γίνει συνειδητό, θα κατευθύνει τη ζωή σας και θα το ονομάζετε μοίρα.” Carl Jung
Με την παρατήρηση των σκέψεων μας μπορούμε να καταλάβουμε αν αυτές είναι δικές μας ή κάποιου άλλου. “Είναι αυτό κάτι που θα το έλεγα εγώ στον εαυτό μου ή είναι κάτι που μου το έλεγε ο πατέρας, η μητέρα μου ή κάποιος άλλος;” Πως μας κάνουν να αισθανόμαστε οι σκέψεις μας; Αν μας κάνουν να αισθανόμαστε μεταξύ άλλων ελλιπείς, φοβισμένοι, ανήσυχοι, αποτυχημένοι, ανασφαλείς, δυστυχισμένοι, τότε κάτι είναι λάθος. Και αν οι σκέψεις αυτές μας κάνουν κακό, γιατί συνεχίζουμε να τις πιστεύουμε; Γιατί τις αφήνουμε να κλέβουν από την ευτυχία μας;
Οι πεποιθήσεις για το ποιοι είμαστε, οι σκέψεις που εμπεριέχονται σε αυτή την εικόνα, κατά ένα μεγάλο μέρος δεν ήταν δική μας επινόηση. Τις υιοθετήσαμε γιατί μας παρουσιάστηκαν ως αληθοφανείς, από κάποιους που είχαν σημασία για εμάς, κυρίως κατά την παιδική μας ηλικία. Τώρα, ως ενήλικες, έχουμε εμείς τον πλήρη έλεγχο του εαυτού και της ζωής μας. Τώρα είναι εφικτό να τις εντοπίσουμε, να τις ξεχωρίσουμε και να τις αλλάξουμε. Να τις μεταμορφώσουμε και έτσι να επιδράσουμε σε ότι δεν μας είναι αρεστό. Δεν είναι απλό και απαιτεί αφοσίωση. Γίνεται όμως, είναι απελευθερωτικό και μας απεγκλωβίζει από πολλά δυσάρεστα που καταδυναστεύουν το μυαλό και την ψυχή μας.
“Η ζωή αποτελείται κυρίως από τη θύελλα των σκέψεων που σαρώνουν το κεφάλι μας”. Mark Twain
Πως θα επηρεάσουμε τη δύναμη των σκέψεων
- Αναπτύσσουμε τον εσωτερικό παρατηρητή. Το υποσυνείδητο αυτοματοποιεί τη ζωή μας, σε τέτοιο σημείο οικειότητας, που δύσκολα αποχωριζόμαστε το γνωστό και ασφαλές, ακόμα κι αν μας οδηγεί στη δυστυχία. Χρειάζεται αποφασιστικότητα και θάρρος να κοιτάξουμε μέσα μας. Η επαφή όμως με τον συναισθηματικό μας κόσμο και τις σκέψεις που κρύβονται από πίσω, αποτελεί την σημαντικότερη δεξιότητα για την πορεία μας στην ζωή.
- Παρατηρούμε το σώμα μας. Τα μηνύματα που μας στέλνει είναι ο πιο πολύτιμος οδηγός αφύπνισης. Μην τα απωθούμε, μην τα εκλογικεύουμε, μην μειώνουμε την σημασία τους. Αφήνουμε το σώμα να μιλήσει και αναπτύσσουμε διάλογο μαζί του. Αυτά που μας λέει, χρήζουν της προσοχής μας, γιατί το σώμα είναι σοφό και δεν συμβιβάζεται. Aντιδρά στην καταπίεση, στην δυστυχία, σε κάθε περιορισμό των δυνατοτήτων μας. Το σώμα, μας αγαπά και μας προσέχει περισσότερο απ’ ότι εμείς οι ίδιοι τον εαυτό μας. Ας το ακούσουμε. Κάτι έχει να μας πει.
“Άκουσε το σώμα σου όταν ψιθυρίζει, για να μην το αναγκάσεις να σου βάλει τις φωνές”
- Επαναπροσδιορίζουμε τον εαυτό μας. Με πόνο, με κλάμα, με στοργή, με αγάπη. Δημιουργούμε τα νέα μοτίβα, τα οποία θα μας απελευθερώσουν από αυτά που μας κρατούν δέσμιους και μας απομονώνουν από την χαρά της ζωής. Δεν μπορεί να συμβεί από την μια στιγμή στην άλλη. Η δύναμη της συνήθειας είναι ο μεγάλος εχθρός. Η αφοσίωση είναι απαραίτητη και η καθοριστική αντίληψη και κατανόηση του ότι δεν είμαστε οι σκέψεις μας, αλλά σκεπτόμενοι άνθρωποι.
Κείμενο Τζένη Φραγκούλη
