Το Σκανδιναβικό design στο Σύγχρονο Εικαστικό Κόσμημα

To Σκανδιναβικό design ( Δανία, Φινλανδία, Ισλανδία, Νορβηγία και Σουηδία) έχει τις ρίζες του στις αρχές του 20ου αιώνα και αναπτύχθηκε ιδιαίτερα την δεκαετία του 1950 παράλληλα με το κίνημα του μοντερνισμού στην Ευρώπη και την Αμερική.

Το Σκανδιναβικό μοντέλο έδινε προτεραιότητα στα οικονομικά, λειτουργικά και κομψά αντικείμενα, έπιπλα και εσωτερικούς χώρους. Οι καθαρές γραμμές, η εργονομία και η ουδέτερη χρωματική παλέτα ήταν τα βασικά χαρακτηριστικά του, επηρεασμένο ως σύλληψη από την ανάγκη για «ζεστασιά» και φως στους εσωτερικούς χώρους ως απάντηση στις κρύες, σκοτεινές μέρες της Σκανδιναβίας.

Ανοιχτά χρώματα, απλές φόρμες και ανοιχτοί και σωστά οργανωμένοι χώροι, με πρακτικότητα και χωρίς ακαταστασία, οι πυλώνες του κινήματος που ονομαζόταν στη Σκανδιναβία «Functionalism» και που αναπτύχθηκε σε μια νέα τάση, όπου η δημιουργική διαδικασία του σχεδιασμού τίθεται σαν σχόλιο στις νέες βιομηχανικές τεχνολογίες.

Οι Σκανδιναβοί σχεδιαστές αναπτύσσουν ένα υποδειγματικό στυλ. που αποτυπώθηκε τόσο στο design όσο και στην αρχιτεκτονική. «Να είναι πρωτίστως χρήσιμα»! Σε αυτή τη συμβίωση δημιουργικότητας και εκβιομηχάνισης, ο σκανδιναβικός σχεδιασμός επικεντρώνεται στη δημιουργία σχημάτων με λεπτό προφίλ, ελαφρές κλίσεις και ελικοειδείς καμπύλες, σε δημιουργίες με ελαφρά, απαλά και ρέοντα χαρακτηριστικά.

Η συνεχής έμπνευση από τη φύση και η χρήση σε μεγάλο ποσοστό φυσικών υλικών, πρόσθεσε στο Σκανδιναβικό design επιπλέον στοιχεία διαχρονικότητας.

Πάνω σε αυτές τις αρχές, εμπνευσμένοι δημιουργοί σχεδιαστές, αρχιτέκτονες και άλλοι, έδωσαν πρωτότυπα σε σύλληψη και εντυπωσιακά έργα, με πολλά από τα αντικείμενα και τα έπιπλα να παραμένουν στην παραγωγή μέχρι σήμερα.

To design στο Κόσμημα δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση.  Η Σουηδία είχε στρατηγική επιρροή στο Σύγχρονο Κόσμημα των Βορείων Χωρών (Nordic Modernist Jewellery). Αυτό οφειλόταν κυρίως στο έργο της Σουηδικής Εταιρείας Βιομηχανικού Σχεδιασμού, η οποία υποστήριξε σε μεγάλο βαθμό το Σουηδικό design με την θέσπιση μέτρων για το εμπόριο, την ανάδειξη νέων ταλέντων και την τοποθέτηση Σουηδών σχεδιαστών σε όλους τους τομείς μέσω μιας σειράς διεθνών εμπορικών εκθέσεων που πραγματοποιήθηκαν στη Σουηδία. Αυτό, με τη σειρά του, οδήγησε στο κίνημα του σχεδιασμού γνωστό ως Σκανδιναβικός Μοντερνισμός, το οποίο κυριάρχησε στη διακοσμητική τέχνη και το σχέδιο στη μεταπολεμική Ευρώπη. Η έμφαση στην ποιότητα έναντι της ποσότητας παρέμενε πάντα βασική αξία και πυλώνας στήριξης και η έμφαση στη δεξιοτεχνία, τα υλικά και τις καθαρές γραμμές, η φιλοσοφία πίσω από το στυλ παραμένει επίκαιρη σήμερα.

Στο Σουηδικό Σύγχρονο Εικαστικό Κόσμημα, τα κοσμήματα λειτουργούν ως καλλιτεχνική έρευνα πεδίου, συμμετέχοντας στα επίκαιρα θέματα της τέχνης στην εποχή μας.

Στο πλαίσιο αυτό, τα κοσμήματα δεν αντιπροσωπεύουν πλέον μια απλή διακόσμηση ή ένα σύμβολο θέσης, αλλά έναν αισθητικό λόγο και μια καλλιτεχνική θέση που αντιδρά στα γεγονότα της καθημερινότητας, στην προσωπική ιστορία και εμπειρία, σε παγκόσμιες εξελίξεις και νέες μορφές επικοινωνίας και αντίληψης!

Το Νational Museum nationalmuseum.se στη Στοκχόλμη, φιλοξενεί πάνω από 30.000 αντικείμενα εφαρμοσμένης τέχνης, σχεδίου και βιομηχανικού σχεδιασμού από τον 14ο αιώνα μέχρι σήμερα. Στη σημαντική συλλογή κοσμημάτων του Μουσείου, υπάρχουν αξιόλογα έργα, κορυφαίων σχεδιαστών κοσμημάτων της Σουηδίας.

Οργανισμοί που προωθούν το design στη Σουηδία είναι η Svensk Form, η Σουηδική Εταιρεία Χειροτεχνίας και Σχεδιασμού, που ιδρύθηκε το 1845, το Σουηδικό Ίδρυμα Βιομηχανικού Σχεδιασμού γνωστό ως SVID, το Σουηδικό Συμβούλιο Τεχνών και το Σουηδικό Κέντρο Αρχιτεκτονικής και Σχεδιασμού (γνωστό ως ArkDes) στη Στοκχόλμη.

Κείμενο Τζένη Φραγκούλη – Φωτογραφίες © urbanguru.gr