Η απάντηση είναι ναι, εκτός των περιπτώσεων που επιβάλλονται υποχρεωτικά κανόνες, εκεί όπου η εθιμοτυπία είναι συνδεδεμένη με νόμους. Είμαστε ελεύθεροι να φοράμε ό,τι θέλουμε δημοσίως και η επιλογή των ρούχων δεν αφορά κανέναν εκτός από εμάς τους ίδιους.
Οι κανόνες εθιμοτυπίας σύμφωνα με το Αστικό μας δίκαιο, δεν δεσμεύουν την βούληση των ανθρώπων, δεν επιβάλλονται με τρόπο αναγκαστικό και η συμμόρφωση των ανθρώπων σε αυτούς εναπόκειται στη θέληση τους. Οι κανόνες εθιμοτυπίας δεν στοιχειοθετούν κανόνες δικαίου. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που ρητώς ο νόμος παραπέμπει σε αυτούς, ενώ ως καλή πίστη αξιολογείται η εξωτερική συμπεριφορά του ατόμου στα πλαίσια των αναγκών κοινής συμβίωσης.
Στον κανονισμό της Ελληνικής Βουλής αναφέρεται ότι oι Boυλευτές oφείλoυν: α) να εμφανίζoνται και να συμπεριφέρoνται με τρόπo πoυ να ανταπoκρίνεται πρoς τη σoβαρότητα τoυ επιτελoύμενoυ έργoυ β) να απoφεύγoυν ενέργειες πoυ παρενoχλoύν την άνετη διεξαγωγή των εργασιών και γ) να συμβάλλoυν καθένας ατoμικά στην ευπρεπή εμφάνιση της Boυλής.
Κάθε κοινωνία έχει τη δική της συλλογική αντίληψη για την ενδυμασία. Υπάρχει δηλαδή ένας κώδικας ενδυμασίας ανάλογα με την κοινωνία στην οποία ζούμε.
Οι Ασιατικές χώρες για παράδειγμα, είναι περισσότερο συντηρητικές όσον αφορά την ενδυμασία, ενώ οι χώρες της Μέσης Ανατολής είναι πολύ περισσότερο ανελαστικές με τους κανόνες που επιβάλλουν. Οι Σκανδιναβικές χώρες και οι ΗΠΑ είναι περισσότερο αποδεκτές κοινωνίες όσον αφορά το dress code. Oι πεποιθήσεις της κοινωνίας, είναι που επηρεάζουν κυρίως τους ενδυματολογικούς κανόνες και είναι σημαντικό να λαμβάνουμε υπόψη τους κανόνες του περιβάλλοντος στο οποίο οικειοθελώς έχουμε βρεθεί. Αν δεν συμφωνούμε με αυτούς τους κανόνες, πάμε εκεί που οι πεποιθήσεις μας ταιριάζουν με το dress code που υιοθετείται.
Η εθιμοτυπία σε οποιαδήποτε μορφή έχει πάντα τις ρίζες της στο σεβασμό.
Η ενδυμασία εκφράζει την σχέση που έχει ο άνθρωπος με το περιβάλλον του. Το ρούχο προστατεύει, δηλώνει θέσεις και αξίες, και υπηρετεί την ανάγκη για στολισμό.
Η εθιμοτυπία της ένδυσης, οι κανόνες δηλαδή που έχουν αναπτυχθεί στα πλαίσια της κουλτούρας της επικοινωνίας, αποτελούν σημαντικό μέρος των κανόνων συμπεριφοράς. Ο τρόπος που συμπεριφέρεται κάποιος σε δημόσιους χώρους, το πόσο σέβεται τους υφιστάμενους κανόνες δείχνει βασικά στοιχεία του χαρακτήρα του.
Ο βαθμός που σεβόμαστε το περιβάλλον και τους παραβρισκόμενους σε αυτό, δεν δηλώνεται μόνο με τον λόγο (την σκέψη και την φιλοσοφία μας). Δηλώνεται με την όλη παρουσία μας.
Ο σεβασμός δεν αποτελεί μέσο καταπίεσης των ισχυρών προς τους αδύναμους. Είναι συνθήκη επιβίωσης της κοινωνίας και αποτελεί δομικό στοιχείο της οργάνωσης, της διατήρησης, της συνέχειας.
Σύμφωνα με τον Καντ, όλες οι πράξεις που αποβλέπουν στην πραγμάτωση ενός σκοπού έχουν παθολογικά/ψυχολογικά προσδιοριστικά αίτια. Σημασία δεν έχει ποιον σκοπό πραγματώνουμε με την πράξη μας, αλλά η ποιότητα αυτής της ίδιας της πράξης και της θέλησης που την προκαλεί. Το τι είδους πράξη είναι, κρίνεται ανάλογα με το τι την προσδιορίζει, ανάλογα δηλαδή με το τι είδους αίτια οδηγούν σε αυτήν.
Η οικειοθελής παρουσία σε τόπους και συνθήκες με συγκεκριμένους κανόνες και γνώση αυτών, η μη τήρηση τους, η απουσία σεβασμού δηλαδή, μπορεί να δηλώνει παθητική επιθετικότητα, διάθεση απαξίωσης ή προσπάθεια αλλαγής των κανόνων χωρίς τη συναίνεση όμως αυτών που τους θέσπισαν ή των άλλων συμμετεχόντων.
Εξ ορισμού, οι επαναστατικές πράξεις, σε όποια μορφή ή βαθμό και αν εκδηλώνονται, είναι προσπάθειες μη συναινετικής ανατροπής της πολιτικής και κοινωνικής τάξης.
Τώρα, όσον αφορά στην αισθητική εμπειρία, οι αρχαίοι Έλληνες, όριζαν ως «καλλόν» οτιδήποτε θελκτικό προκαλεί ευχαρίστηση και θαυµασµό και στην αρχαιοελληνική σκέψη το κάλλος είχε άµεση σχέση µε την αρµονία. Στο «Συµπόσιο» του Πλάτωνα και αλλού, ορίζεται ότι το «κάλλος» αφορούσε το εξωτερικό κάλλος με αναπόσπαστο όμως κομμάτι του, το εσωτερικό κάλλος. Σύµφωνα µε την αρχαιοελληνική αντίληψη, το ωραίο ήταν ταυτόχρονα και ενάρετο, ενώ η γνωστή ρήση του µαντείου των Δελφών ότι «το πιο δίκαιο είναι το πιο όµορφο» καταδεικνύει το σφαιρικό τρόπο µε τον οποίο οι αρχαίοι Έλληνες αντιλαµβάνονταν την οµορφιά, του «αισθητικά ωραίου».
Tα κριτήρια του τι αντιλαμβάνεται ο καθένας ως ωραίο, εξαρτάται από πολλά. Οι αρχαίοι έβαζαν την αρµονία ως βάση.
Η στάση και η συμπεριφορά του ατόμου, αποτελούν εκφράσεις των προθέσεων, της φιλοσοφίας και του χαρακτήρα του και έτσι θα πρέπει να αντιμετωπίζονται.
Κείμενο Τζένη Φραγκούλη
