H Bιέννη των Ελλήνων είναι παλιά ιστορία! Η Griechengasse, η «Οδός των Ελλήνων», βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο της πόλης, σε μια από τις ομορφότερες γειτονιές της Βιέννης. Πίσω από τον καθεδρικό ναού του Αγίου Στεφάνου, το πιο σημαντικό θρησκευτικό κτίριο στη Βιέννη και ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα σύμβολα της πόλης (χτισμένος με ασβεστόλιθο και ύψος 136 μέτρων), η δόξα του οποίου οφείλεται στην οροφή του με τα περίτεχνα σχέδια, τα πλούσια χρώματα, η οποία είναι καλυμμένη από 230.000 υαλωμένα πλακάκια!
Μερικούς δρόμους λοιπόν πίσω από το ναό του Αγίου Στεφάνου, η Griechengasse ξεκινά από μια μικρή αψίδα και οδηγεί σε ένα στενό ατμοσφαιρικό δρομάκι.
Προχωρώντας προς το τέλος του δρόμου, φτάνουμε στην πρώτη ελληνική εκκλησία στη Βιέννη, τον Άγιο Γεώργιο, που χρονολογείται από το 1804. Η Ελληνική Κοινότητα του Αγίου Γεωργίου (Αδελφότητα των Ελλήνων Ορθοδόξων Οθωμανών Υπηκόων) ιδρύθηκε γύρω το 1723 στη Βιέννη, από Ελληνορθόδοξους κυρίως εμπόρους με οθωμανική υπηκοότητα. Κατά τον 18ο και 19ο αιώνα, οι Βιεννέζοι Έλληνες προέρχονταν κυρίως από τις περιοχές της Ηπείρου, της Μακεδονίας και της Θεσσαλίας. Μετά τη δεύτερη τουρκική πολιορκία της Βιέννης (1683) και τις επόμενες συνθήκες ειρήνης του Karlowitz (1699) και του Passarowitz (1718), η Βιέννη έγινε σημαντικό κέντρο για τους εμπόρους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Πολλοί Έλληνες έφτασαν να ανήκουν στα ανώτερα στρώματα της βιεννέζικης κοινωνίας και κάποιοι από αυτούς κατάφεραν να πάρουν τίτλους αριστοκρατών (ιππότες, βαρόνοι και κόμητες). Το παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου φιλοξενήθηκε στο σπίτι του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου μέχρι το 1709. Ο Αλέξανδρος Νικολάου Μαυροκορδάτος (1641 –1709), γνωστός με τον τιμητικό τίτλο «ο εξ απορρήτων», ήταν προσωπικότητα με διεθνές κύρος, σημαντικός Φαναριώτης ιατρός και διπλωμάτης του 17ου αιώνα. Τρισέγγονός του ήταν ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος (1791-1865).Ο τίτλος «εξ απορρήτων» είναι η ελληνική απόδοση (από τον 18ο έως και 20ο αιώνα) του υστερορωμαϊκού όρου “a secretis”, ο οποίος στο Βυζάντιο εξελληνίσθηκε σε «σεκρετάριος». Ο Αλέξανδρος Νικολάου Μαυροκορδάτος τιμήθηκε με τον τίτλο του «εξ απορρήτων» για τη θετική συμβολή του σε διπλωματικές ενέργειες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Ο τίτλος δεν ήταν καθόλου κενός αρμοδιοτήτων. Ο Μαυροκορδάτος έφθασε στο απόγειο της δόξας του χειριζόμενος σοφά το ζήτημα της ειρήνης με τη μοναρχία των Αψβούργων και ο Λεοπόλδος του οίκου των Αψβούργων τον επιβράβευσε με τον τίτλο του πρίγκιπα.
Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου ήταν η βάση για την αφετηρία του νεοελληνικού Διαφωτισμού. Στο Ναό εκκλησιάζονταν ο Ρήγας Φεραίος, o Αλέξανδρος Υψηλάντης και τα μέλη της Φιλικής Εταιρείας.Η «Φιλική Εταιρεία» ήταν η οργάνωση η οποία αποτέλεσε τη μεγαλύτερη πολιτική ενέργεια του υπόδουλου ελληνισμού και βοήθησε, επιταχύνοντας την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης. Ανάμεσα στους ιερείς που υπηρέτησαν στον ναό ήταν ο Νεόφυτος Δούκας, ο Άνθιμος Γαζής και ο πατριάρχης Ιωακείμ Γ΄ ο Μεγαλοπρεπής. Στον Άγιο Γεώργιο τοποθετήθηκε το λείψανο του Αλέξανδρου Υψηλάντη για την νεκρώσιμη ακολουθία. Η εκκλησία διαθέτει μέχρι σήμερα έργα επιφανών καλλιτεχνών όπως οι εικόνες του Κωνσταντίνου Παρθένη. Ο Άνθιμος Γαζής, Αρχιμανδρίτης του ναού του Αγίου Γεωργίου, βοήθησε σημαντικά στην προετοιμασία της επανάστασης του 1821 μέσω και του επιστημονικού/λογοτεχνικού περιοδικού που εξέδιδε, ”Ἑρμης ὁ λόγιος”.
Ο Ρήγας Βελεστινλής (1758-1798), που έζησε και εργάστηκε στη Βιέννη, τύπωνε στην πόλη ελεύθερα τα βιβλία του και μπορούσε να διαδώσει τις επαναστατικές του ιδέες, οι οποίες ήταν βαθιά επηρεασμένες από το Γαλλικό σύνταγμα (του 1793). Δημοσίευσε πολλά πολιτικά έργα του, όπως η «Χάρτα» της Ελλάδος. Η Βιέννη ήταν γι’ αυτόν η βάση για την επαναστατική του δράση. Έξω από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, υπάρχει η εξής πινακίδα: «Οι Έλληνες της Βιέννης στον μεγάλο συμπατριώτη τους Ρήγα Βελεστινλή Φεραίο για τα 200 χρόνια από τον βασανισμένο θάνατό του».
Το σπίτι του Ρήγα Φεραίου έχει γίνει μουσείο. Rigas Feraios – Velestinlis House, Rotenturmstraße 21, 1010 Wien.
Λίγο πιο κάτω από την Griechengasse συναντάμε την εκκλησία της Αγίας Τριάδας, η οποια ιδρύθηκε από μέλη της ελληνορθόδοξης κοινότητας, που απέκτησαν την υπηκοότητα της Αυτοκρατορίας των Αψβούργων.
Δεν θα μπορούσαμε να μην αναφέρουμε την ιστορική Griechenbeisl, την ελληνική ταβέρνα και ένα από τα παλαιότερα εστιατόρια της χώρας (χρονολογείται από το 1447) που για πολλούς αιώνες ήταν τόπος συνάντησης καλλιτεχνών, διανοούμενων και πολιτικών, πολλοί από τους οποίους απαθανατίζονται με τις υπογραφές τους στους τοίχους (όπως το περίφημο «Δωμάτιο του Μαρκ Τουέιν»).
Το εστιατόριο που στα πολλά χρόνια της ιστορίας του έχει αλλάξει αρκετά ονόματα, σερβίρει παραδοσιακό Βιεννέζικο φαγητό, όπως Wiener Schnitzel ή Wiener Rostbraten (λεπτές φέτες μοσχαρίσιου κρέατος σιγοψημένες σε βούτυρο, μουστάρδα και κρεμμύδια) αλλά και εποχιακές λιχουδιές, κυνήγι από το Waldviertel ή το υπέροχο γλυκό Kaiserschmarrn (κομμάτια pancakes σερβιρισμένα με σάλτσα μήλου, σταφίδες ή αποξηραμένα κράνμπερι – πήρε το όνομα του από τον Αυστριακό αυτοκράτορα Φραντς Ιωσήφ Α’, που το λάτρευε). Η σιδερένια πινακίδα έξω από το εστιατόριο, απεικονίζει τον Marx Augustin, έναν μουσικό του δρόμου, που τραγουδούσε εκεί από το 1679. Το τραγούδι του «Oh du lieber Augustin» ανήκει στα πιο διάσημα βιεννέζικα τραγούδια και το τραγουδούν όλα τα παιδιά.
