Peggy Guggenheim, η μεγάλη αντισυμβατική κυρία της Σύγχρονης Τέχνης και του Αφηρημένου Εξπρεσιονισμού

Η Peggy Guggenheim γεννήθηκε ως Marguerite Guggenheim, 26 Αυγούστου 1898 στη Νέα Υόρκη  και 23 Δεκεμβρίου 1979 στη Βενετία. Μεγάλωσε μέσα στον πλούτο, κόρη γνωστής και ισχυρής οικογένειας. Ήταν συλλέκτρια έργων τέχνης, “art addict” σύμφωνα με τα λεγόμενα της, η οποία με ένστικτο και όραμα, δημιούργησε μια από τις πιο σημαντικές συλλογές σύγχρονης Ευρωπαϊκής και Αμερικανικής τέχνης.

Ήταν μια από τις λίγες γυναίκες, που βοήθησαν να στραφεί η προσοχή του κόσμου της τέχνης, στη σύγχρονη τέχνη και ιδιαίτερα στον Αφηρημένο Εξπρεσιονισμό τον οποίο στην εντυπωσιακή της διαδρομή συνέδεσε με τα κινήματα του Ντανταϊσμού και του Σουρεαλισμού.

Ο πατέρας της Benjamin Guggenheim, γιος του πλούσιου μεγιστάνα ορυχείων Meyer Guggenheim, έχασε την ζωή του το 1912. Ήταν ένα από τα θύματα του ναυαγίου του Τιτανικού.  Ένας από τους θείους της ήταν ο Solomon R. Guggenheim, ο οποίος ίδρυσε το Μουσείο Guggenheim στη Νέα Υόρκη.

Η Peggy που δεν ένιωθε καθόλου άνετα με την αστική της καταγωγή, εναντιώθηκε στην οικογενειακή παράδοση να παντρευτεί γόνο εβραϊκής ελίτ, παντρεύεται τον συγγραφέα Laurence Vail το 1922 και υιοθετεί έναν μποέμ τρόπο ζωής. Αποκτά δύο παιδιά και έχει αναρίθμητους εραστές. Παίρνει διαζύγιο το 1930 και μετακομίζει στο Παρίσι. Το 1938 ανοίγει στο Λονδίνο την πρώτη της γκαλερί για να εκθέτει και να πουλάει έργα μοντέρνας τέχνης, σπουδαίων καλλιτεχνών μεταξύ των οποίων του Wassily Kandinsky, Jackson Pollock και του Jean Cocteau.

Ως επί το πλείστων αυτοδίδακτη σε ό,τι αφορά την τέχνη, καθοδηγήθηκε από το ενδιαφέρον της για τη δημιουργικότητα και την εικονοκλαστικότητα και βρήκε το δρόμο της στον κόσμο της πρωτοπορίας μέσω των προσωπικών της διασυνδέσεων.

Συγκέντρωσε γρήγορα πίνακες από τους πιο avant-garde Ευρωπαίους καλλιτέχνες πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και όταν επέστρεψε στην Αμερική το 1941,  ανέλαβε υπό την προστασία της καλλιτέχνες του αφηρημένου εξπρεσιονισμού των οποίων τα έργα φιλοξενούσε  στην γκαλερί της Art of This Century μαζί με τους ευρωπαϊκούς προδρόμους τους. Στη Νέα Υόρκη, παντρεύεται τον Γερμανό ζωγράφο Max Ernst, με τον οποίο χωρίζει έξι χρόνια μετά.

Mε τον Herbert Read

Το 1947 και αφού δεν μπορεί να τα συμβιβαστεί με την εμπορική πρακτική και τον συντηρητισμό στην αγορά τέχνης της Νέας Υόρκης, επιστρέφει στην Ευρώπη και εγκαθίσταται μόνιμα στη Βενετία.

Παρουσιάζει τη συλλογή της στην Μπιενάλε του 1948, συμβάλλοντας στην επαναφορά της λογικής των εκθέσεων μετά τον πόλεμο. Πολλοί από τους καλλιτέχνες που είχε αναλάβει, δεν είχαν εκτεθεί ποτέ στο παρελθόν.

Λίγα χρόνια αργότερα απέκτησε το Palazzo Venier dei Leoni του 18ου αιώνα στο Grand Canal, το οποίο μεταμόρφωσε σε καλλιτεχνικό πόλο έλξης για εκατοντάδες εκπατρισμένους Αμερικανούς και ευρωπαίους δημιουργούς.

Η ίδια ήταν πλέον μία από τις πιο διάσημες προστάτιδες και εκκεντρικές προσωπικότητες της πόλης και της τέχνης ευρύτερα.

Στη Βενετία, έχτισε και εδραίωσε σταδιακά με το αλάνθαστο ένστικτο και τις γνώσεις της, την περίφημη  συλλογή της, η οποία περιλαμβάνει έργα μεταξύ άλλων, των Wassily Kandinsky, Pablo Picasso, Max Ernst, Juan Miró, Rene Magritte,  Salvador Dalí και Paul Klee. Αγόραζε αυτά που αγαπούσε, τα έργα που της τραβούσαν την προσοχή και πήγαινε κόντρα στην κατεστημένη αγορά τέχνης.

“Κοιτάζω πίσω στη ζωή μου με μεγάλη χαρά. Νομίζω ότι ήταν μια πολύ επιτυχημένη ζωή. Πάντα έκανα αυτό που ήθελα και ποτέ δεν με ένοιαζε η γνώμη των άλλων. Γυναικεία ελευθερία; Ήμουν μια απελευθερωμένη γυναίκα πολύ πριν υπάρξει ονομασία γι’ αυτό.” Peggy Guggenheim

Η αγάπη της για την τέχνη και τη δημιουργικότητα, ενίσχυσαν τον εκκεντρικό τρόπο ζωής στη Βενετία, όπου στεγάζεται πια μόνιμα η συλλογή της.

Η μοντέρνα τέχνη της χρωστά πολλά.

Κείμενο Τζένη Φραγκούλη

Πηγές: guggenheim.org, britannica.com, guggenheim-venice.it