Τι κοινό έχουν τα ελαιοτριβεία στη Μυτιλήνη και το Mini Cooper; Τον Sir Alec Issigonis! Ο Sir Alexander Arnold Constantine Issigonis (18 Νοεμβρίου 1906 – 2 Οκτωβρίου 1988) γνωστός από τους σύγχρονούς του με το παρατσούκλι «ο Έλληνας θεός» είναι ένας ακόμη Έλληνας κοσμοπολίτης που άφησε ιστορία.
Το αυτοκίνητο που σχεδίασε, το Mini της British Motor Corporation του 1959, ήταν το δεύτερο αυτοκίνητο με την μεγαλύτερη επιρροή του 20ου αιώνα και επέφερε ριζική αλλαγή στον σχεδιασμό των αυτοκινήτων. Το συγκεκριμένο μοντέλο ξεχωρίζει ως το πιο σημαντικό τεχνικά αυτοκίνητο στην ιστορία της βρετανικής βιομηχανίας. Προκάλεσε αίσθηση με το σχεδιασμό και το μικρό του μέγεθος στα τέλη της δεκαετίας του 1950.
Δεν ήταν όμως εύκολη η διαδρομή για την υλοποίηση του. Ο ίδιος ανέφερε συχνά: μην εγκαταλείπεις ποτέ τα όνειρά σου ακόμα κι αν η ζωή σου βάζει εμπόδια.
Ήταν εγγονός του Δημοσθένη Ισσιγόνη, των περίφημων εργοστασίων ∆. Ισσιγόνη στη Σμύρνη, που ιδρύθηκαν το 1854 και ήταν από τα καλύτερα της Ανατολικής Μεσογείου, διαθέτοντας επίπεδο τεχνογνωσίας εφάμιλλο των αγγλικών μηχανουργείων. Τα περισσότερα από τα μεγάλα ελαιουργία της Λέσβου προμηθεύονταν από εκεί τον μηχανικό εξοπλισμό τους (ατμολέβητες, μύλοι άλεσης, πρέσες κλπ.)!
Ο Sir Alec Issigonis γεννήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 1906 στη Σμύρνη και ήταν μοναχοπαίδι της Hilda Prokop (καταγωγή από τη Βυρτεμβέργη) και του Κωνσταντίνου Ισσιγόνη, μηχανικού ναυπηγικής με ελληνική καταγωγή αλλά βρετανικό διαβατήριο. Το 1922 η οικογένεια έφυγε από την Τουρκία και μετακόμισε στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς όλοι οι Βρετανοί εκδιώχθηκαν από τη χώρα. Ο πατέρας του ωστόσο, δεν επέζησε της μετοίκησης.
Εκεί ο Alec σπούδασε μηχανικός στο Battersea Polytechnic στο Λονδίνο, όπου απέτυχε 3 φορές στις εξετάσεις των μαθηματικών. Αρίστευσε στο μηχανικό σχέδιο αλλά κατάφερε να πάρει το Δίπλωμά του ολοκληρώνοντας την εκπαίδευση του στο εξωτερικό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Σε ηλικία 30 ετών εργάστηκε στο Τμήμα Μηχανικών της Morris, κάνοντας την πρώτη του επιτυχία με την κατασκευή του Morris Minor, το οποίο παρέμεινε στην παραγωγή από το 1948 έως το 1971. Ένα αξιόπιστο αυτοκίνητο με εξαιρετικές ικανότητες διεύθυνσης και στροφής. Ήταν το πρώτο εξ ολοκλήρου βρετανικό αυτοκίνητο που ξεπέρασε το ένα εκατομμύριο πωλήσεις. Τα σωζόμενα σήμερα μοντέλα εξακολουθούν να αγαπιούνται από τους ιδιοκτήτες και τους συλλέκτες.
Όταν η Morris και η Austin συγχωνεύτηκαν για να σχηματίσουν τη British Motor Corporation το 1952, ο Ισσιγόνης αποφάσισε να εγκαταλείψει την εταιρεία αλλά επέστρεψε σύντομα οδηγώντας την, στην κατάκτηση των αγορών με το Mini.
Η ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ
Κατά την κρίση του Σουέζ το 1956, η απώλεια της βρετανικής κυριαρχίας στην διώρυγα, οδήγησε όχι μόνο σε πολιτική ήττα αλλά και σε πετρελαϊκή κρίση καθώς ήταν αγωγός για την αποστολή πετρελαίου. Το πετρέλαιο αντιπροσώπευε το ήμισυ της κυκλοφορίας του καναλιού. Ο Alec Issigonis είδε την ευκαιρία να παρουσιάζεται μπροστά του. Η δημιουργία ενός αυτοκινήτου μικρού σε μέγεθος, με πολύ χώρο στο εσωτερικό, καθίσματα για τέσσερις επιβάτες, άψογα χαρακτηριστικά οδήγησης, σημαντική οικονομία καύσιμου και πολύ προσιτή τιμή. Το αποτέλεσμα ήταν ανώτερο των προσδοκιών και το αυτοκίνητο που σχεδίασε κατέληξε να είναι πολλά παραπάνω από ένα οικονομικό αυτοκίνητο. Το Mini έγινε γρήγορα λατρεία και απέκτησε ενθουσιώδεις θαυμαστές σε όλο τον κόσμο. Μέχρι σήμερα, το Mini δεν έχει χάσει καθόλου από την αρχική του γοητεία.
Έγινε το βρετανικό αυτοκίνητο με τις περισσότερες πωλήσεις στην ιστορία με παραγωγή 5,3 εκατομμυρίων αυτοκινήτων. Αυτή η πρωτοποριακή σχεδίαση, με την κίνηση στους μπροστινούς τροχούς, τον εγκάρσιο κινητήρα, το κιβώτιο ταχυτήτων, τους τροχούς 10 ιντσών και την εκπληκτική απόδοση χώρου, κατασκευαζόταν μέχρι το 2000 και ήταν η έμπνευση για όλα σχεδόν τα μικρά προσθιοκίνητα αυτοκίνητα που σχεδιάζονται και παράγονται από τότε, από τις αρχές δηλαδή της δεκαετίας του 1960.
Όσο για τον Alec Issigonis, έμεινε στην ιστορία ως ο πατέρας του Mini, έγινε μέλος της Βασιλικής Εταιρείας το 1967 και χρίστηκε ιππότης της Βρετανικής Αυτοκρατορίας το 1969.
Ήταν ψηλός, ελαφρά σκυμμένος, είχε έντονα γαλάζια μάτια και διακρινόταν για τη δημιουργικότητα, τη γοητεία και το χιούμορ του. Ήταν άνθρωπος των αντιφάσεων: παρόλο που ήταν εσωστρεφής διατηρούσε πολλές και σημαντικές φιλίες σε όλη την ζωή του και θεωρείτο εξαιρετική παρέα. Και ενώ η όλη παρουσία του υπαινίσσονταν έναν αέρα αγγλικής ανώτερης τάξης, σχεδίαζε αυτοκίνητα για τον λαό. Ήταν αλαζόνας αλλά συχνά αποκαλούσε τον εαυτό του απαξιωτικά ως “απλό σιδηροπώλη”. Ήταν αφοσιωμένος στη βασιλική οικογένεια της Βρετανίας, οι οποίοι ήταν μεγάλοι θαυμαστές των αυτοκινήτων του. Δεν παντρεύτηκε ποτέ.
Στις 2 Οκτωβρίου 1988, ο Issigonis πεθαίνει, σε ηλικία 81 ετών. Η επικήδεια ομιλία δόθηκε από τον Sir Peter Ustinov.
Περισσότερες πληροφορίες στο βιβλίο: «Alec Issigonis: The Man Who Made the Mini», έκδοση Breedon Books.
Κείμενο Τζένη Φραγκούλη
