Oκτώβριο και όχι Αύγουστο όπως παλαιότερα νόμιζαν, το 79π.Χ. εκρήγνυται ο Βεζούβιος στη νότια Ιταλία, σε μια έκρηξη που μέχρι σήμερα θεωρείται μία από τις πιο θανατηφόρες στην ευρωπαϊκή ιστορία, καταστρέφοντας τις ακμάζουσες ρωμαϊκές πόλεις Πομπηία, Ἡράκλεια (Herculaneum), Oplontis και Stabiae και σκοτώνοντας χιλιάδες. Η έκρηξη κράτησε 18 ώρες και οι πόλεις, θάφτηκαν κάτω από ένα παχύ στρώμα ηφαιστειακού υλικού, σε ένα σύννεφο θανατηφόρων αερίων και τέφρας, δεν ξαναχτίστηκαν και ξεχάστηκαν σε μεγάλο βαθμό, μέχρι τον 18ο αιώνα, όταν ανακαλύφθηκαν εκ νέου, μετά από ανασκαφές, παρέχοντας μια άνευ προηγουμένου αρχαιολογική καταγραφή της καθημερινής ζωής ενός αρχαίου πολιτισμού, εκπληκτικά διατηρημένου κάτω από τις συνθήκες εξαφάνισης του αιφνίδιου θανάτου.
Η Πομπηία, χτίστηκε τον 8ο αιώνα π. Χ, ήταν μια αρχαία ρωμαϊκή πόλη κοντά στους πρόποδες του Βεζούβιου και κοντά στη σύγχρονη πόλη της Νάπολης στη νοτιοδυτική Ιταλία. Ήταν μια από τις ομορφότερες πόλεις της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. με γόνιμο έδαφος, ήπιο κλίμα και θέα στη θάλασσα. Ήταν ένας ειδυλλιακός τόπος. Την εποχή εκείνη της πρώιμης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, 20.000 άνθρωποι ζούσαν στην Πομπηία, συμπεριλαμβανομένων εμπόρων, κατασκευαστών και αγροτών που εκμεταλλεύονταν το πλούσιο έδαφος της περιοχής με πολυάριθμους αμπελώνες και περιβόλια. Κανείς δεν υποψιαζόταν τότε ότι η μαύρη γόνιμη γη ήταν αποτέλεσμα κληρονομιάς παλαιότερων εκρήξεων του Βεζούβιου. Οι περισσότεροι κάτοικοι εγκατέλειψαν την πόλη, όμως περίπου 2.000 έμειναν πίσω, κρυμμένοι και χωμένοι σε κελάρια ή άλλες πέτρινες κατασκευές, ελπίζοντας ότι έτσι θα προστατευθούν, περιμένοντας να σταματήσει η έκρηξη.
Η πόλη Ηράκλεια (Herculaneum) ήταν μια πόλη 5.000 κατοίκων και αγαπημένος καλοκαιρινός προορισμός για πλούσιους Ρωμαίους και ονομάστηκε έτσι από τον μυθικό ήρωα Ηρακλή. Η Ηράκλεια στέγαζε πολυτελείς βίλες και μεγάλα ρωμαϊκά λουτρά. Η ήσυχη μικρή πόλη Stabiae και η πόλη Oplontis ήταν μικρότερα θέρετρα της περιοχής.
Οι πόλεις πάγωσαν στον χρόνο και τα συνηθισμένα αντικείμενα που βρέθηκαν κάτω από την τέφρα, αφηγούνται την καθημερινή ζωή και είναι τόσο πολύτιμα για τους αρχαιολόγους, όσο και τα μωσαϊκά, τα αγάλματα, οι τοιχογραφίες και άλλα αντικείμενα αξίας. Το ταξίδι στη Νάπολη, συνδυάζεται συχνά με επίσκεψη στην Πομπηία και δεν απογοητεύει. Τα καλά διατηρημένα μωσαϊκά, οι τοιχογραφίες και τα κτίρια που έχουν μείνει ανέπαφα, αποτελούν συγκινητικό ταξίδι στον χρόνο που κανείς δεν πρέπει να χάσει.
