Παυλοπέτρι: Η παλαιότερη βυθισμένη πόλη στον κόσμο βρίσκεται στην Ελαφόνησο

Το Παυλοπέτρι είναι μικρό νησάκι απέναντι από την Ελαφόνησο στη Λακωνία, απέναντι από την Πούντα. Εκεί, βρίσκεται βυθισμένος ο αρχαίος οικισμός «Παύλοπέτρι», ο οποίος περιλαμβάνει μια σπάνια προϊστορική πόλη η  οποία είναι η παλαιότερη πλήρης πόλη που έχει βρεθεί ποτέ κάτω από το νερό. Ανακαλύφθηκε το 1904 όταν ο γεωλόγος, πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών, Φωκίων Νέγρης ανέφερε την ύπαρξη αρχαίας πόλης στον υποθαλάσσιο χώρο της Ελαφονήσου. Το 1967 ο  ωκεανογράφος Δρ Νίκολας Φλέμινγκ (Nicholas Flemming) διαπίστωσε εκ νέου την ύπαρξη της και το 1968  χαρτογραφήθηκε από ομάδα του Πανεπιστημίου του Cambridge.  Στην έρευνα συμμετείχε και ελληνική αρχαιολογική ομάδα με επικεφαλής το γνωστό αρχαιολόγο Άγγελο Δεληβοριά.
Τα βυθισμένα ερείπια καλύπτουν έκταση 50.000 τετραγωνικών μέτρων και βρίσκονται σε βάθος 3-4 μέτρων στον κόλπο των Βατίκων. Ο οικισμός περιέχει τόσο νεολιθικό όσο και υλικό της Εποχής του Χαλκού και η πόλη πιστεύεται ότι άκμασε κατά την περίοδο μεταξύ 3000 και 1000 ετών π.Χ.

Copyright ΥΠΠΟΑ/ΕΕΑ

Η UNESCO αναγνωρίζει το Παυλοπέτρι ως την παλαιότερη υποβρύχια πόλη στον κόσμο. Χρονολογείται πάνω από 5000 χρόνια και αντιπροσωπεύει μια από τις πρώτες «προγραμματισμένες» πόλεις – με κατοικημένες γειτονιές, διοικητικά κτίρια, εργοστάσια για την παραγωγή αγγειοπλαστικής, αγορές κλπ. Η πόλη έχει οικιστικό σχέδιο (κτίσματα, δρόμους, πλατείες), 2 θαλαμοειδείς και τουλάχιστον 37 λακκοειδείς τάφους, απ’ όπου έχουν ανασκαφεί σπάνια ευρήματα, αλλά και ένα ακόμη νεκροταφείο που αποτελείται από 60 τάφους.  Η πόλη ήταν το κέντρο μιας ακμάζουσας βιομηχανίας κλωστοϋφαντουργίας. Επίσης, στην περιοχή βρέθηκαν πολλά μεγάλα πιθάρια από την Κρήτη, γεγονός που προδίδει πως η πόλη ήταν και μεγάλο εμπορικό λιμάνι.

Το έργο της αρχαιολογικής ομάδας συγκεντρώθηκε σε ένα ντοκιμαντέρ που μεταδόθηκε από το BBC 2 το 2011.

H υποθαλάσσια αυτή πόλη είναι προσιτή στους επισκέπτες με βάρκες ή υποβρύχια κολύμβηση, καθώς το βάθος του οικισμού δεν ξεπερνάει τα 3 μέτρα και το νερό είναι διαυγές.

Το έργο της αρχαιολογικής ομάδας συγκεντρώθηκε σε ένα ντοκιμαντέρ που μεταδόθηκε από το BBC 2 το 2011.

Copyright ΥΠΠΟΑ/ΕΕΑ

Το ευρωπαϊκό συγχρηματοδοτούμενο έργο INHERIT του Προγράμματος Interreg Med στο οποίο συμμετέχει η Περιφέρεια Πελοποννήσου ως επικεφαλής εταίρος μεταξύ 15 εταίρων από 12 χώρες της Μεσογείου, έχει σαν στόχο την προστασία και την προώθηση της φυσικής κληρονομιάς Μεσογειακών παράκτιων και θαλάσσιων τουριστικών προορισμών καθώς επίσης και τη δημιουργία περιοχών INHERITURA, δηλαδή παράκτιων περιοχών της Μεσογείου με φυσική κληρονομιά, με μεγάλη τουριστική κίνηση, στις οποίες ωστόσο λαμβάνουν χώρα ενέργειες προστασίας και αξιοποίησης του περιβάλλοντος μέσω διαφόρων δράσεων.

Στα πλαίσια πιλοτικής εφαρμογής του Προγράμματος , η Περιφέρεια Πελοποννήσου υπό την καθοδήγηση της Εφορίας Ενάλιων Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, η οποία συμμετέχει στο Πρόγραμμα ως associate partner, επέλεξε ως περιοχή INHERITURA, το Παυλοπέτρι Λακωνίας εφαρμόζοντας μικρής κλίμακας παρεμβάσεις για την ανάδειξη περαιτέρω του Παυλοπετρίου, ενάλιας πόλης παγκοσμίου ενδιαφέροντος, ως τόπο ήπιας τουριστικής ανάπτυξης, όπου οι τουριστικές δραστηριότητες θα συνυπάρχουν με την φυσική μας κληρονομιά , με πολλαπλά οφέλη για την ευρύτερη περιοχή, την τοπική κοινωνία και την πολιτιστική μας κληρονομιά.