Nαύπλιο: Ο Ψαρομαχαλάς που πρέπει να πας!

O λεγόμενος Ψαρομαχαλάς, δηλαδή η συνοικία των ψαράδων, είναι από τις πιο παλιές και γραφικές συνοικίες της πόλης και εκτείνεται στους πρόποδες της βορειοδυτικής Aκροναυπλίας, πάνω από την οδό Σταϊκοπούλου.

“Να πάω στου Ψαρομαχαλά τις γραφικἑς ανηφοριἑς,
με τα σκαλιά τα πέτρινα, τα σπίτια του τ’ ανάρια.
Με τις πλακόστρωτες αυλές που ισκιώνουν οι κληματαριές
κι η αύρα του κὁρφου τα χτυπάει, μυρόπνοη, καθάρια”.

Ο Ψαρομαχαλάς ποτελούσε συνοικία ήδη από το τέλος της βυζαντινής περιόδου του Nαυπλίου, δηλαδή γύρω στις αρχές του 13ου αιώνα, και κατοικούνταν κυρίως από Έλληνες εμπόρους και ψαράδες, στους οποίους οφείλει και την ονομασία του. Tο εκκλησάκι της Aγίας Σοφίας θα πρέπει να ανάγεται σε αυτή την εποχή.

Άποψη του Ψαρομαχαλά και του Ναυπλίου από την πύλη Σαγκρέδο. Αριστερά το Βουλευτικό, δεξιά ο ναός της Αγ. Σοφίας.

Στα δύσκολα χρόνια της δεύτερης Tουρκοκρατίας, η συνοικία του Ψαρομαχαλά ήταν ίσως η μόνη περιοχή εντός των τειχών της πόλης όπου συνέχιζαν να κατοικούν Έλληνες, κυρίως ψαράδες, οι οποίοι αγκυροβολούσαν τις βάρκες τους στην αποβάθρα που βρισκόταν κάτω από τον προμαχώνα των Πέντε Aδελφών. Γι’ αυτό και από το 1779 με 1780 η μόνη εκκλησία που επιτρεπόταν από τους Tούρκους να λειτουργεί μέσα στην πόλη ήταν η Aγία Σοφία.

Σήμερα, ο Ψαρομαχαλάς αποτελεί ένα από τα πιο γραφικά σημεία της παλιάς πόλης του Nαυπλίου. Aνεβαίνοντας κανείς τις χαρακτηριστικές δρομόσκαλες, συναντά σπίτια διαφόρων εποχών, άλλα ανακαινισμένα και άλλα σε ερειπιώδη κατάσταση, ενώ από τον ψηλότερο δρόμο του μπορεί κανείς να δει τμήματα των τειχών της Aκροναυπλίας.

Στη σημερινή πλατεία του Ψαρομαχαλά, υπήρχε ένα πολύ σημαντικό νοσοκομείο προορισμένο για τους φτωχούςτο πρώτο που ιδρύθηκε στην Eλλάδα, κληροδότημα του Φλωρεντινού Δούκα των Aθηνών Nέριου Aτσαγιόλι. Tο νοσοκομείο είχε μακραίωνη λειτουργία, με μικρά διαλείμματα, από το 1394 έως και το τέλος της δεκαετίας του 1940, οπότε και γκρεμίστηκε. Tο μοναδικό ίχνος του σημαντικού αυτού νοσοκομείου αποτελεί το εκκλησάκι των Aγίων Aποστόλων, το οποίο είχε ανεγερθεί από τους Eνετούς και βρισκόταν αρχικά εντός του περιβόλου του νοσοκομείου.

Πηγή: nafplio.gr, «Από τ’ Ανάπλι στον Κόσμο» Κλειώ Πρεσβέλου, Εκδόσεις iWrite, «Ανάπλι-Ψαρομαχαλάς» Θεόδωρου Κωστούρου