Η αρχαία Κόρινθος ήταν σημαντική πόλη-κράτος της αρχαίας Πελοποννήσου και είναι χτισμένη στους πρόποδες του Ακροκορίνθου, του επιβλητικού λόφου που θυμίζει το Γιβραλτάρ και που κυριαρχεί στο τοπίο.
Η πόλη έχει θέα στον Κορινθιακό Κόλπο. Στα βόρεια, απλώνεται μια εύφορη πεδιάδα που φτάνει μέχρι τη θάλασσα. Από τον 7ο αι. π.Χ. τείχη προστάτευαν την πόλη.
Η αρχαία Κόρινθος έλεγχε τη νευραλγική θέση του Ισθμού και αποτελούσε το σημαντικότερο εμπορικό κόμβο του αρχαίου κόσμου, μέχρι να απειληθεί από την Αθήνα. Η Κόρινθος θεωρούνταν η πλουσιότερη πόλη του αρχαίου κόσμου.
Η καρδιά της αρχαίας Κορίνθου χτυπούσε στην περιοχή γύρω από τον Ναό του Απόλλωνα και το Θέατρο. Εκεί, ήταν οργανωμένη η πολιτική και θρησκευτική ζωή της πόλης, αν και θεότητες, όπως ο Ασκληπιός, λατρεύονταν σε ιερά στις παρυφές της πόλης.
Τα εργαστήρια των κεραμέων και των άλλων τεχνιτών ήταν ένα ιδιαίτερα ζωντανό κομμάτι της πόλης.
Κρήνες και πολυάριθμα πηγάδια τροφοδοτούσαν την πόλη με νερό από τον Ακροκόρινθο. Τα νεκροταφεία απλώνονταν έξω από τα τείχη, αν και ταφές έχουν βρεθεί και στο εσωτερικό, έθιμο που δεν συνηθίζεται σε άλλες πόλεις.
Η Κόρινθος ξεχώριζε ανάμεσα στις αρχαίες πόλεις χάρη στην ίδρυση αποικιών και εμπορικών σταθμών. Ήδη από τον 8ο αι. π.Χ. οι Κορίνθιοι ταξίδευαν στο Ιόνιο Πέλαγος και την Αδριατική Θάλασσα. Εκεί, ίδρυσαν νέες πόλεις: την Κέρκυρα, την Λευκάδα, την Αμβρακία, την Επίδαμνο, την Απολλωνία, αλλά και τις Συρακούσες στη μακρινή Σικελία.
Η Κόρινθος άσκησε σημαντική επίδραση στον τρόπο ζωής και στις τέχνες των αποικιών, όπως μαρτυρούν οι αρχαίοι συγγραφείς και τα ευρήματα των ανασκαφών. Με την ίδρυση αποικιών η Κόρινθος κυριάρχησε στις αγορές της Μεσογείου και εξελίχθηκε σε μια πανίσχυρη μητρόπολη.
Στα νομίσματα της, διακρίνεται το αρχαϊκό γράμμα κόππα (Ϙ), αρχικό γράμμα της πόλης της Κορίνθου και ο Πήγασος, το φτερωτό άλογο, σύμβολο της πόλης.
Η αρχαία Κόρινθος, αξιοποιώντας τον Δίολκο και τα δύο της λιμάνια, Λέχαιο και Κεγχρεές, μπορούσε να ελέγχει το εμπόριο σε ξηρά και θάλασσα.
Περιζήτητα ήταν πολλά κορινθιακά προϊόντα, όπως τα υφάσματα, το λάδι και ο τοπικός πωρόλιθος. Τα κορινθιακά αγγεία είχαν κατακλύσει τις αγορές, ιδίως οι αρύβαλλοι, μικροσκοπικά δοχεία με άρωμα. Σημαντικοί για τη μεταφορά των προϊόντων ήταν και οι αμφορείς, που φορτώνονταν στα πλοία γεμάτοι λάδι, κρασί και παστές τροφές.
Μια πόλη με σπουδαίους Τεχνίτες
Σε λίγες ελληνικές πόλεις εκτιμούσαν και θαύμαζαν τους τεχνίτες τόσο πολύ όσο στην Κόρινθο. Τον 7ο και 6ο αι. π.Χ. η πόλη εξελίσσεται σε σημαντικό καλλιτεχνικό κέντρο της Μεσογείου. Στα εργαστήριά της παράγονται εξαιρετικά προϊόντα που είναι περιζήτητα στις αγορές.
Η καλλιτεχνική δραστηριότητα είναι πλούσια: Χαλκουργοί δουλεύουν τον χαλκό και έργα τους ταξιδεύουν στην Μεσόγειο. Αγγειοπλάστες και αγγειογράφοι κατασκευάζουν σπουδαία έργα από πηλό και επινοούν τον «μελανόμορφο ρυθμό». Λιθοξόοι σμιλεύουν τον πωρόλιθο που υπάρχει άφθονος στην περιοχή και έργα τους στολίζουν κτήρια της Κορίνθου και άλλων πόλεων. Υφάντρες και βαφείς στηρίζουν την υφαντική βιοτεχνία της πόλης. Ζωγράφοι πειραματίζονται με το χρώμα στα αγγεία, τα αγάλματα, τους ναούς, τους πίνακες, ακόμη και τις σαρκοφάγους.
Μάλιστα, σύμφωνα με τον Θουκυδίδη, οι Κορίνθιοι κατασκεύασαν πρώτοι τις τριήρεις, πολεμικά πλοία με τρεις σειρές κουπιά.
Οι πρώτες ανασκαφές στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Κορίνθου ξεκίνησαν το 1896 και έκτοτε συνεχίζονται.
Ο Ναός του Απόλλωνα, ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της Αρχαίας Κορίνθου χτίστηκε περίπου το 540 π.Χ..
Τα ευρήματα των αρχαιολογικών εργασιών περικλείονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αρχαίας Κορίνθου. Αυτό περιλαμβάνει το Ιερό Δήμητρας και Κόρης στις πλαγιές του Ακροκορίνθου, στη συνοικία των αγγειοπλαστών, στις τοποθεσίες του Ιερού του Ασκληπιού και της Βασιλικής της Κενχρέας Πύλης.
Ακροκόρινθος
Η Ακροκόρινθος αποτέλεσε την οχυρωμένη ακρόπολη της αρχαίας και μεσαιωνικής Κορίνθου. Το κάστρο επί του απόκρημνου βράχου Ακροκορίνθου, που υψώνεται ΝΔ της Αρχαίας Κορίνθου, αποτελεί τυπικό δείγμα φρουριακής αρχιτεκτονικής, με κατασκευαστικές λεπτομέρειες και διακοσμητικά στοιχεία όλων των χρόνων της ιστορίας του. Τα τείχη ακολουθούν τη φυσική γραμμή του βράχου, είναι χτισμένα σε τρεις αμυντικές σειρές και ενισχύονται με πύργους προμαχώνες, επάλξεις διάτρητες με πολεμίστρες και κανονιοθυρίδες.
Η πρώτη οχύρωση του Ακροκορίνθου χρονολογείται στα τέλη 7ου-6ου π.Χ αι. στα χρόνια της τυραννίας των Κυψελιδών, ενώ η πρώτη χριστιανική φάση που διακρίνεται στην επισκευή του κλασικού τείχους ανήκει στα χρόνια του Ιουστινιανού (6ος αι.). Ανοικοδόμηση και προσθήκες νέων οχυρών εκτελέσθηκαν στην πρωτοβυζαντινή και μεσοβυζαντινή περίοδο (7ο-12ο αι.).
Το 1210 το κάστρο καταλαμβάνεται από τους Φράγκους ενώ το 1395 κύριος του κάστρου έγινε ο Θεόδωρος Παλαιολόγος, που για οικονομικούς λόγους το πούλησε στους Ιωαννίτες, ιππότες της Ρόδου, που το κρατούν μέχρι το 1404, οπότε ο Παλαιολόγος το ξανακέρδισε. Το 1458 ο σουλτάνος Μωάμεθ Β’ κατέλαβε τον Ακροκόρινθο, στο εσωτερικό του οποίου κτίσθηκαν τέσσερα τζαμιά.
Το 1687 οι Ενετοί κατέλαβαν το Κάστρο και εκτέλεσαν οχυρωματικά έργα που ολοκληρώθηκαν το 1711. Το 1715 ο Ακροκόρινθος παραδίδεται μετά από πολιορκία στους Τούρκους. Το 1823 η Κόρινθος απελευθερώθηκε και ο Αβδουλάχ-μπέη, παρέδωσε το κάστρο στα ελληνικά στρατεύματα.
Στο εσωτερικό του κάστρου σώζονται ερείπια ναών (Αγ. Δημήτριος, τρίκλιτη ενετική βασιλική, τζαμιά με μιναρέ) κρήνες, υπόγεια βυζαντινή δεξαμενή με πεσσούς και καμάρες από πλίνθους, πηγή Άνω Πειρήνης με δύο υπόγειους θολοσκεπείς χώρους, ναός της Αφροδίτης 5ου -4ου π.Χ. αι.) με μεταγενέστερες διαδοχικές κατασκευές κ.ά.
Στην αρχαιότητα η Ακροκόρινθος συνδεόταν με την πόλη και το λιμάνι Λεχαίου με τα Μακρά Τείχη.
ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
Το Μουσείο Αρχαίας Κορίνθου κτίστηκε το 1932 για να στεγάσει τα πολυάριθμα αντικείμενα που έφερνε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη. Η ανέγερσή του έγινε από την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών, με δωρεά της Ada Small Moore.
Το κτίριο σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Στιούαρτ Τόμσον σύμφωνα με τα αρχιτεκτονικά πρότυπα της «Σχολής του Σικάγο» και κατασκευάστηκε από την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, με μια γενναιόδωρη δωρεά της Άντα Σμολ Μουρ.
Η δυτική του πτέρυγα προστέθηκε αργότερα, το 1951. Οι χώροι του Μουσείου οργανώθηκαν γύρω από δύο αίθρια, που δίνουν έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα στο κτήριο.
Το διάστημα 2007-2008 ανακαινίστηκαν οι δύο αίθουσες που στέγαζαν τις προϊστορικές συλλογές και τα ευρήματα από το Ασκληπιείο.
Το 2015 ολοκληρώθηκαν μεγάλης κλίμακας εργασίες στην ανατολική και νότια πτέρυγα. Στους χώρους αυτούς φιλοξενείται πλέον μια νέα έκθεση για την αρχαία Κόρινθο, από τα γεωμετρικά χρόνια μέχρι και την καταστροφή της από τους Ρωμαίους, το 146 π.Χ..
Ο εκθεσιακός χώρος «Κόρινθος, μια ισχυρή πόλη κράτος» αποτελείται από δύο πτέρυγες: Στην πρώτη εκτίθενται οι δίδυμοι Κούροι που κατασχέθηκαν σε χέρια αρχαιοκάπηλων στην Κλένια Κορινθίας, συνευρήματα από το νεκροταφείο της Τενέας, αλλά και αντικείμενα από σημαντικές κώμες και ιερά της πόλης – κράτους.
Στη δεύτερη παρουσιάζονται αντικείμενα και οπτικοακουστικό υλικό που εικονογραφούν το ιδιαίτερο πολιτισμικό στίγμα της Κορίνθου και φωτίζουν την εμπορική δραστηριότητα, τα καλλιτεχνικά επιτεύγματα, τις λατρευτικές αντιλήψεις, τις ταφικές πρακτικές, την ζωή στο σπίτι και τα πολεμικά γεγονότα που σημάδεψαν την τύχη της ελληνικής πόλης.
Ασκληπιείο, το ιερό θεραπευτήριο
Στον εκθεσιακό χώρο «Ασκληπιείο, το ιερό θεραπευτήριο» φιλοξενούνται μοναδικά ευρήματα από το ιερό του Ασκληπιού στην Αρχαία Κόρινθο, κυρίως πήλινα αναθήματα πιστών στη μορφή ανθρώπινων μελών του 4ου – 3ου αιώνα π.Χ., αλλά και βυζαντινές επιτύμβιες στήλες του 5ου-6ου αιώνα μ.Χ. από το παρακείμενο πρωτοχριστιανικό νεκροταφείο της πόλης.
Οι περίφημοι Κούροι της Κλένιας
Το 2010, δύο Κούροι κατασχέθηκαν σε χέρια αρχαιοκάπηλων στην Κλένια Κορινθίας. Οι αρχαιοκάπηλοι υπέδειξαν το σημείο όπου είχαν βρει τα αγάλματα και έτσι ξεκίνησε άμεσα ανασκαφή από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας. Η έρευνα έφερε στο φως κομμάτια που έλειπαν από τους Κούρους, αλλά και ένα εκτεταμένο νεκροταφείο. Τα αγάλματα κατασκευάστηκαν στο 530 – 520 π.Χ. Είναι από παριανό μάρμαρο. Ήταν στημένα το ένα δίπλα στο άλλο, σε περίοπτο σημείο του νεκροταφείου.
Οι δίδυμοι Κούροι αποτελούν το μοναδικό αρχαϊκό επιτύμβιο «σύνταγμα αγαλμάτων» στον ελλαδικό χώρο.
Στο Αίθριο του Μουσείου, καθώς και στους ημι-υπαίθριους χώρους των δύο περιμετρικών στοών του, εκτίθενται γλυπτά, ανάγλυφα, ελληνικές και λατινικές επιγραφές από την Αρχαία Κόρινθο, καθώς και τεκμήρια της παρουσίας της κοινότητας των Ιουδαίων στη ρωμαϊκή πόλη.
Πηγή: corinth-museum.gr
- Αρχαιολογικό Μουσείο Αρχαίας Κορίνθου, Αρχαία Κόρινθος, Τ.Κ. 200 07, τηλ. (+30) 27410 31207
