Τα τεχνητά γλυκαντικά αυξάνουν τον κίνδυνο μιας σειράς προβλημάτων υγείας, όπως η ζάχαρη, όταν καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες. Αυτό ήταν το συμπέρασμα μελέτης που διεξήχθη από τον Brian Hoffmann, Ph.D., an assistant professor in the Department of Biomedical Engineering at the Marquette University and Medical College of Wisconsin in Milwaukee και δημοσιεύθηκε σε πολλά επιστημονικά sites, όπως το sciencedaily.com και το medicalnewstoday.com.
Τα τελευταία χρόνια, η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης έχει συνδεθεί με την παχυσαρκία, τον διαβήτη και τις καρδιαγγειακές παθήσεις.
Στο προσκήνιο ήρθαν τα τεχνητά γλυκαντικά, ένα από τα πλέον χρησιμοποιούμενα πρόσθετα τροφίμων στον κόσμο, με δεκάδες χιλιάδες προϊόντα να περιλαμβάνουν τεχνητά γλυκαντικά στη σύνθεσή τους. Με μηδενικές θερμίδες, κάνουν ποτά διαίτης και σνακ χαμηλών θερμίδων αρκετά γλυκά, για να τα απολαμβάνουν ακόμη και οι πιο απαιτητικοί καταναλωτές. Αλλά, όπως συχνά λέγεται, “ότι λάμπει δεν είναι χρυσός”. Όλο και περισσότερες μελέτες που δημοσιεύονται απορρίπτουν την ιδανική εικόνα των λευκών τεχνητών γλυκαντικών καθώς επισημαίνουν ότι η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων από αυτές τις χημικές ουσίες, θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε παχυσαρκία και μεταβολικές διαταραχές.
Τα ευρήματα της πιο πρόσφατης μελέτης για την λασπώδη εμφάνιση σε τεχνητά γλυκαντικά, παρουσιάστηκαν στο συνέδριο Experimental Biology 2018, που πραγματοποιήθηκε στο Σαν Ντιέγκο, στην Καλιφόρνια.
Μια νέα ματιά στα γλυκαντικά
Ο Hoffmann εξηγεί γιατί το θέμα αυτό τον ενδιαφέρει, λέγοντας: «Παρά την προσθήκη αυτών των μη θερμιδικών τεχνητών γλυκαντικών στην καθημερινή μας δίαιτα, υπήρξε ακόμα μια δραστική άνοδος της παχυσαρκίας και του διαβήτη».
Αυτή η μελέτη είναι η πιο εμπεριστατωμένη εξερεύνηση – μέχρι σήμερα – των βιοχημικών αλλαγών που έγιναν από τα τεχνητά γλυκαντικά μέσα στο σώμα. Για να επιτευχθεί αυτό το επίπεδο λεπτομέρειας, χρησιμοποίησαν μια τεχνική που ονομάζεται αμερόληπτη μεταβολική ικανότητα υψηλής απόδοσης.
Η μεταβολιμική αναφέρεται στη μελέτη των προϊόντων του μεταβολισμού εντός των κυττάρων, των ιστών και των ζώων. Ήθελαν να καταλάβουν πώς η ζάχαρη και τα γλυκαντικά επηρεάζουν την επένδυση των αιμοφόρων αγγείων – το αγγειακό ενδοθήλιο – και τις κυτταρικές καλλιέργειες και στους αρουραίους. Επομένως, επικεντρώθηκαν σε δύο σάκχαρα (γλυκόζη και φρουκτόζη) και τα γλυκαντικά μηδενικών θερμίδων ασπαρτάμη και κάλιο acesulfame. Για να συγκριθούν οι παρομοίως γλυκείς αλλά θερμικά αντίθετες ενώσεις, τα τάισαν σε αρουραίους και τα αξιολόγησαν μετά από 3 εβδομάδες.
Είναι ενδιαφέρον ότι τα πειράματα αποκάλυψαν ότι η ζάχαρη και τα τεχνητά γλυκαντικά εξασθένησαν τον τρόπο με τον οποίο τα αιμοφόρα αγγεία λειτουργούσαν. Αλλά, αυτές οι βλάβες επιτεύχθηκαν με διάφορους τρόπους. Οι συγγραφείς της μελέτης, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι αγγειακές αλλαγές που παρατηρήθηκαν «μπορεί να είναι σημαντικές κατά την έναρξη και εξέλιξη του διαβήτη και της παχυσαρκίας».
Βιοχημικές αλλαγές
Τόσο η ζάχαρη όσο και τα τεχνητά γλυκαντικά προκάλεσαν αλλαγές στα επίπεδα των λιπών, των αμινοξέων και άλλων χημικών ουσιών στο αίμα των αρουραίων. Συγκεκριμένα, τα τεχνητά γλυκαντικά φάνηκαν να αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο το σώμα επεξεργάζεται το λίπος και παίρνει την ενέργειά του. Ωστόσο, ανέφεραν ότι, θα απαιτηθούν περαιτέρω εργασίες για να αποκαλυφθούν οι επιπτώσεις που μπορεί να έχουν μακροπρόθεσμα αυτές οι αλλαγές. Επίσης, το γλυκαντικό acesulfame κάλιο βρέθηκε να αναπτύσσεται αργά στο σώμα. Σε υψηλότερες συγκεντρώσεις, η βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία ήταν πιο σοβαρή.
Το ερώτημα που όλοι θέλουμε να απαντήσουμε, λέει ο Hoffmann, είναι «ποιo είναι ασφαλέστερo, ή ζάχαρη ή τα γλυκαντικά;». «Δεν είναι τόσο απλό για να πούμε ότι η “διακοπή της χρήσης τεχνητών γλυκαντικών” είναι το κλειδί για την επίλυση των συνολικών αποτελεσμάτων υγείας που συνδέονται με τον διαβήτη και την παχυσαρκία» επισημαίνει ο Brian Hoffmann. Ωστόσο, προειδοποιεί ότι «Αν καταναλώνετε χρόνια αυτές τις ξένες ουσίες (όπως και τη ζάχαρη) αυξάνεται ο κίνδυνος αρνητικών αποτελεσμάτων στην υγεία σας».
Κατανάλωση με μέτρο
Για άλλη μια φορά, σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης, φαίνεται ότι το μέτρο στην κατανάλωση είναι η καλύτερη λύση.
«Στις μελέτες μας, τόσο η ζάχαρη όσο και τα τεχνητά γλυκαντικά φαίνεται να εμφανίζουν αρνητικές επιπτώσεις που συνδέονται με την παχυσαρκία και τον διαβήτη, αν και με πολύ διαφορετικούς μηχανισμούς ο ένας από τον άλλον» σημειώνει κλείνοντας ο καθηγητής Hoffmann.
Κείμενο Ανθή Αγγελοπούλου
