Βόρεια Τζουμέρκα, Κτιστάδες, Πράμαντα και σπήλαιο Ανεμότρυπα

Οι Κτιστάδες, αυτός ο πανέμορφος ορεινός οικισμός που ανήκει στον Δήμο των κεντρικών Τζουμέρκων,  παλιότερα ονομαζόταν Κουσοβίστα, ονομασία σλαβικής προελεύσεως που μεταφράζεται πιθανότατα ως “Καλή Θέα”.  Μετονομάστηκε όμως σε Κτιστάδες το 1927 γιατί σχεδόν το σύνολο του αντρικού πληθυσμού ασκούσε το επάγγελμα του κτίστη.

Βρίσκεται  στους πρόποδες των Τζουμέρκων και σε υψόμετρο 730μ. και απέχει 60χλμ από την Άρτα και 60 χλμ από τα Ιωάννινα. Είναι ένα μικρό χωριό, από το οποίο δεν παραβλέπουν όμως όλοι  όσοι επισκέπτονται το σπήλαιο Ανεμότρυπα που βρίσκεται πολύ κοντά.

Στο δρόμο για το σπήλαιο ο δρόμος περνάει και από το χωριό Πράμαντα που είναι χτισμένο αμφιθεατρικά σε υψόμετρο 784 μέτρων περίπου στις βόρειες υπώρειες των Τζουμέρκων. Από το χωριό περνούν 3 ρέματα.

Το σπήλαιο Ανεμότρυπα, τρία χιλιόμετρα από τα Πράμαντα, σε υψόμετρο 900 μέτρων, εντυπωσιάζει με τους μοναδικά σμιλευμένους χρωματιστούς σταλαγμίτες τους και τις τρεις λιμνούλες που έχουν σχηματιστεί με τα χρόνια και συνθέτουν ένα ονειρικό περιβάλλον.

Το σπήλαιο ανακαλύφθηκε το 1960 από δύο νέους της περιοχής οι οποίοι πήραν εντολή από τον τότε πρόεδρο της Κοινότητας να διανοίξουν μία σχισμή, από την οποία έβγαινε δροσερός αέρας, για να εξερευνηθεί το εσωτερικό της.

Το σπήλαιο αργότερα μελετήθηκε και εξερευνήθηκε, αξιοποιήθηκε το 2000 και είναι προσβάσιμο σήμερα στους επισκέπτες.
Έχει τρία επίπεδα. Το μεσαίο επίπεδο είναι αυτό που έχει αξιοποιηθεί τουριστικά, ενώ το τρίτο επίπεδο είναι η κοίτη υπόγειου ποταμού, ο οποίος φαίνεται στο τέλος του τουριστικού μονοπατιού, λίγο πριν δημιουργήσει ένα καταρράκτη 2 μέτρων. Το νερό του ποταμού εμφανίζεται ξανά σε πηγή που βρίσκεται στην χαράδρα, 25 μέτρα κάτω από την είσοδο της σπηλιάς. Το τουριστικώς αξιοποιημένο τμήμα έχει μήκος 250 μ. Είσοδος και έξοδος ταυτίζονται. Στο σπήλαιο κατοικούν διάφορα έντομα όπως τα Λεπιδόπτερα.

Το σπήλαιο «Ανεμότρυπα» βρίσκεται 3 χλμ. πριν από το χωριό Πράμαντα, και απέχει 60 χλμ. από την πόλη των Ιωαννίνων. Οι ώρες ξενάγησης είναι καθημερινά από τις 9 το πρωί έως τις 8 το βράδυ. Η είσοδος κοστίζει 3 ευρώ (τηλ. 26590 61516, 6958054441).