Κύστεις ωοθηκών και πότε είναι επικίνδυνες

Οι κύστεις ωοθηκών συνήθως δεν είναι κάτι κακό. Μάλιστα πρόκειται για κάτι συνηθισμένο σε γυναίκες  νεαρής ηλικίας που βρίσκονται στην “αναπαραγωγική ηλικία”.

της Μυρτώς Μεγαρίτου

Η διάγνωση τις περισσότερες φορές γίνεται τυχαία σ’ένα συνηθισμένο έλεγχο ρουτίνας. Η ανησυχία που δημιουργείται αφορά στο αν είναι επικίνδυνη η κύστη ή όχι. Και η απάντηση είναι ότι στη συντριπτική πλειονότητά τους δεν εμπνέουν ανησυχία. Ορισμένες κύστεις όμως, μπορεί όντως να είναι επικίνδυνες.

Τι είναι οι κύστεις ωοθηκών

Οι κύστεις ωοθηκών είναι σάκοι γεμάτοι με υγρό, οι οποίοι εντοπίζονται μέσα ή πάνω στις ωοθήκες, και εμπίπτουν σε δύο γενικές κατηγορίες. Ο πιο κοινός τύπος, είναι οι «λειτουργικές» και εμφανίζονται στο πλαίσιο του φυσιολογικού κύκλου. Κάθε μήνα, ένα ωάριο, που περιβάλλεται από ένα σάκο που ονομάζεται θυλάκιο, μεγαλώνει μέσα στην ωοθήκη και απελευθερώνεται στο μέσο του κύκλου. Εάν ένα θυλάκιο δεν σπάσει για να απελευθερώσει το ωάριο, τότε μπορεί να σχηματίσει μια κύστη.  Αυτές οι κύστεις, οι οποίες αποτελούν σύνηθες φαινόμενο, είναι συνήθως μικρές και αβλαβείς και εξαφανίζονται από μόνες τους μέσα σε δύο ή τρεις περιόδους.
Οι ωοθηκικές κύστεις μπορεί να εμφανιστούν και στις δύο ωοθήκες ταυτόχρονα ή μπορεί να εμφανιστούν μόνο στη μία.  Ενώ μπορεί  μερικές φορές να προκληθούν από μια υποκείμενη κατάσταση, όπως  είναι η ενδομητρίωση.

Ο δεύτερος τύπος κύστεων,  που δεν έχει σχέση με την ωορρηξία, είναι οι «νεοπλασματικές», οι περισσότερες εκ των οποίων είναι καλοήθεις. Ωστόσο, σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να είναι και κακοήθεις. Παρόλο που οι κύστεις των ωοθηκών είναι κοινές σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, μια κύστη είναι πιο πιθανό να αποτελεί ένδειξη καρκίνου, αν έχετε ήδη περάσει την εμμηνόπαυση.

Σύμφωνα με την  Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία, στις ωοθήκες μπορούν να αναπτυχθούν πολλών ειδών κυστικοί και συμπαγείς όγκοι. Οι όγκοι αυτοί είναι καλοήθεις,  κακοήθεις, ή ακόμη και οριακής (ενδιάμεσης) κακοήθειας. Απλοί κυστικοί όγκοι, σε νέες γυναίκες,  χωρίς συμπαγή στοιχεία  είναι συνήθως ορμονικής αιτιολογίας και υποχωρούν αυτόματα. Κύστη όμως που παραμένει περισσότερο από 2-3 μήνες  ή μεγαλώνει πρέπει να αξιολογείται προσεχτικά.

Συμπτώματα

Πολλά  από τα συμπτώματα των κύστεων (φούσκωμα, πόνο κατά την διάρκεια του σεξ, δυσκοιλιότητα, συχνοουρία ή ακράτεια, ανεξήγητη απώλεια βάρους, αιμορραγία, πόνος κ.ά.) είναι μη ειδικά (μπορεί να σχετίζονται και με άλλες αιτίες), ωστόσο καλό θα ήταν να ενημερώστε το γιατρό σας εάν νιώθετε πίεση, πόνο ή έχετε κάποιο από τα παρακάτω ύποπτα συμπτώματα.

ΥΠΟΠΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ: Φουσκώματα» στην κοιλιά που δεν υποχωρούν – Ακαθόριστος διάχυτος πόνος στην κοιλιά που επιμένει – Ναυτία, ανορεξία που επιμένει – Απώλεια, ή αύξηση του βάρους, χωρίς αιτία – Ασυνήθιστη αιμορραγία από τον κόλπο.

Διάγνωση

Η πυελική εξέταση μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό και την παρακολούθηση των κύστεων, ενώ ο υπέρηχος των έσω γεννητικών οργάνων και μια εξέταση αίματος CA-125 μπορεί να δώσει καλύτερες ενδείξεις σχετικά με το αν μια κύστη είναι καρκινική.

Αντιμετώπιση

Στις μικρές λειτουργικές κύστεις δεν συνιστάται κάποια θεραπεία, όμως απαιτείται η συνεχής παρακολούθηση.  Αν εμφανίζετε συχνά λειτουργικές κύστεις, μπορεί να χορηγηθούν αντισυλληπτικά, προκειμένου να σταματήσει η ωορρηξία. Εάν, όμως, μια κύστη είναι μεγάλη, προκαλεί συμπτώματα, ή/και παρουσιάζει κάποια άλλα ειδικά χαρακτηριστικά, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι το επόμενο βήμα.