Σύμφωνα με ειδικούς, το κλάμα, τα δάκρυα της θλίψης και της ευτυχίας, πιστεύεται ότι μειώνουν το άγχος, καθώς διεγείρουν την παρασυμπαθητική νευρική δραστηριότητα. Σε έρευνα που δημοσιεύθηκε στο American Journal of Ophthalmology, ο “ειδικός δακρύων” Dr William Frey, βιοχημικός στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα στη Μινεάπολη, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα “συναισθηματικά” δάκρυα περιέχουν ορμόνες του στρες και άλλες χημικές ουσίες που απελευθερώνονται όταν κλαίμε. “Τα δυνατά συναισθήματα προκαλούν στον εγκέφαλό μας την απελευθέρωση χημικών ουσιών που οδηγούν έμμεσα στα δάκρυα και στο κλάμα. Ένα καλό κλάμα, όχι μόνο αυξάνει το επίπεδο των ενδορφινών, των φυσικών χημικών ουσιών στο σώμα, αλλά παρέχει και μια αίσθηση ευεξίας, ανακουφίζει από το στρες, και απελευθερώνει τοξίνες!” Ο Frey διαπίστωσε επίσης ότι οι γυναίκες κλαίνε κατά μέσο όρο 5,3 φορές το μήνα, ενώ οι άνδρες κλαίνε κατά μέσο όρο 1,3 φορές το μήνα.Τα επίπεδα τεστοστερόνης στους άντρες ίσως είναι μια εξήγηση, καθώς η συγκεκριμένη ορμόνη μπορεί να αναστείλει το κλάμα, ενώ η προλακτίνη (εμφανίζεται σε υψηλότερα επίπεδα στις γυναίκες) το ενθαρρύνει.
Τι λένε οι ψυχολόγοι για το κλάμα
Κλαίμε όταν αισθανόμαστε σωματικό πόνο. Στα παιδιά, το κλάμα είναι τρόπος επικοινωνίας αυτών που νιώθουν. Μπορεί μεταξύ άλλων να δηλώνει νεύρα και απογοήτευση για το ότι δεν μπορούν να έχουν αυτό που θέλουν, την στιγμή που το θέλουν. Συνήθεια που δεν είναι σπάνιο να συναντήσουμε και σε ενήλικες. “Το κλάμα είναι μια φυσική απάντηση σε ορισμένα συναισθήματα, συνήθως θλίψη και πόνο. Αλλά οι άνθρωποι κλαίνε και κάτω από άλλες συνθήκες και περιστάσεις, όπως με κάτι όμορφο ή με κάτι που τους συγκινεί. Το κλάμα ενεργοποιεί το σώμα με έναν υγιή τρόπο”, λέει ο Stephen Sideroff, PhD, ειδικός ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Λος Άντζελες UCLA.
Οι αλληλεπιδράσεις μας με τους άλλους ανθρώπους επηρεάζουν το πώς αισθανόμαστε γενικότερα, αλλά και πως αισθανόμαστε για τον εαυτό μας.
Το κλάμα είναι μια συμπεριφοριστική απάντηση σε συναισθήματα. Η μοναξιά, η απόρριψη, η εγκατάλειψη, η απώλεια, η έλλειψη, είναι καταστάσεις που προκαλούν έντονα συναισθήματα και οδηγούν στο κλάμα. Συνήθως, και αυτό είναι σημαντικό να κατανοήσουμε, για να οδηγηθούμε στο κλάμα, χρειάζεται να αισθανόμαστε συνδυαστικά διάφορα συναισθήματα. Η αβοηθησία, η απελπισία συνήθως συνοδεύονται από φόβο, θυμό και θλίψη. Κλαίμε όμως επίσης, όταν ταυτιζόμαστε με την χαρά κάποιου που βιώνει μια επιτυχία ή αντίστοιχα με την λύπη του όταν πονά. Η συναισθησία είναι το χαρακτηριστικό που μας βοηθά να συμπάσχουμε με τους άλλους ανθρώπους.
“Tα δάκρυα, δεν είναι σημάδι αδυναμίας, αλλά δύναμης. Μιλούν πιο εύγλωττα από δέκα χιλιάδες λέξεις. Μπορεί να είναι αγγελιοφόροι συντριπτικής θλίψης, βαθιάς αγωνίας αλλά και ανείπωτης αγάπη. ” Washington Irving
“Το να χαλαρώνουμε τις άμυνες μας και να κλαίμε, είναι ένα πολύ θετικό και υγιές γεγονός. Είναι μια απελευθερωτική ανακούφιση όταν υπάρχει μια συσσώρευση ενέργειας με συναισθήματα.” λέει ο Sideroff. Μπορεί επίσης να είναι ένας μηχανισμός επιβίωσης, σημειώνει ο Jodi DeLuca, PhD, νευροψυχολόγος στο Γενικό Νοσοκομείο Tampa της Φλώριδας, και να είναι χειριστικό, με απώτερο σκοπό την συμπόνοια και την υποστήριξη από τους άλλους.
Σύμφωνα με την ψυχοθεραπεύτρια Judith Kay Nelson, PhD, και την έρευνα που παρουσίασε στο βιβλίο της “Seeing Through Tears: Crying and Attachment“ (Routledge, 2005), το κλάμα μπορεί επίσης να αντικατοπτρίζει την μορφή των σχέσεων που διαμορφώνουμε και υιοθετούμε στην ζωή μας. Οι άνθρωποι με ανασφαλείς προσκολλήσεις, όσοι τείνουν να αποφεύγουν τις στενές σχέσεις με τους άλλους, συνήθως αποφεύγουν και το να αισθάνονται βαθύτερα συναισθήματα και έτσι είναι λιγότερο πιθανό να κλαίνε, περισσότερο πιθανό όμως να προσπαθούν σκληρά να απωθήσουν την επιθυμία τους για κλάμα. Η συναισθηματική επικοινωνία, επηρεάζεται σημαντικά όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα για δάκρυα.
“Το κλάμα καθαρίζει τα μάτια, τους πνεύμονες, την όραση, καθαρίζει την όψη, κατευνάζει το θυμό, γι’ αυτό να κλαίτε συχνά.” Charles Dikens
Άτομα με άγχος ή όσοι δεν έχουν κατορθώσει να έχουν ένα επίπεδο αυτογνωσίας και επαφής με τα βαθύτερα συναισθήματα τους, είναι λιγότερο πιθανό να βιώσουν τα θετικά αποτελέσματα του κλάματος, ενώ όταν αυτό συμβαίνει, αισθάνονται χειρότερα απ’ότι πριν κλάψουν. Έτσι, αυτά τα άτομα, συνήθως δεν αγγίζουν το είδος της γνωσιακής αλλαγής που απαιτείται για να μετατραπεί μια θλιβερή εμπειρία σε κάτι θετικό και κατ’επέκταση η εξέλιξη τους ως χαρακτήρες και συμπεριφορές είναι στάσιμη, με κόστος την ευτυχία τους. Από την άλλη, οι άνθρωποι με υπερβολικές εξαρτήσεις, κλαίνε συχνότερα απ’ότι τα άτομα με υγιείς σχέσεις μέσα στις οποίες νιώθουν ασφάλεια. Οι άντρες συνήθως βιώνουν το κλάμα ως αδυναμία και ντροπή, ενοχλούνται και αυτό επηρεάζει αρνητικά το πως αισθάνονται για τον εαυτό τους. Ίσως αυτό εξηγεί και το γιατί το γυναικείο κλάμα αποτελεί σεξουαλικό turnoff για τους περισσότερους.
“Αυτοί που δεν κλαίνε ποτέ, είναι γεμάτοι δάκρυα.” Maurice Chapelan
Στην Ιαπωνία, ένας πρώην δάσκαλος γυμνασίου, ο Hidefumi Yoshida, ο οποίος αποκαλείται “namida sensei” – δάσκαλος δακρύων –, επισκέπτεται σχολεία και επιχειρήσεις, καθοδηγώντας ανθρώπους στην τέχνη του κλάματος. “Το κλάμα είναι πιο αποτελεσματικό από το γέλιο ή τον ύπνο στη μείωση του στρες” υποστηρίζει. Ο Yoshida, με τη βοήθεια του Hideho Arita, ομότιμου καθηγητή στη Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Toho, έχει στόχο να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο στα οφέλη του κλάματος. Συνιστά δε την πρόκληση κλάματος βλέποντας ταινίες που συγκινούν, ακούγοντας συναισθηματική μουσική ή διαβάζοντας εμπνευσμένα βιβλία. “Εάν κλαίτε μία φορά την εβδομάδα, μπορείτε να ζήσετε μια ζωή χωρίς άγχος!” συμπληρώνει.
Ο τρόπος να αντιμετωπίσουμε αν θέλουμε την στάση μας σε σχέση με το κλάμα, είναι καταρχήν να συνειδητοποιήσουμε το μοτίβο δακρύων πάνω στο οποίο κινούμαστε και στη συνέχεια να προχωρήσουμε σε μια αυτογνωσιακή κατάσταση που θα βοηθήσει την ζωή μας συνολικά.
Κείμενο Τζένη Φραγκούλη
