Νάρκισσοι, “τσιμπάμε” μαζί τους γιατί καταρχήν ξέρουν να πλασάρουν καλά τον εαυτό τους. Εμφανίζονται ως άτομα χαρισματικά, με αυτοπεποίθηση και γοητεία, κοινωνικά και καλόβολα. Είναι δεξιοτέχνες στο να γοητεύουν τους άλλους και επενδύουν πολύ ενέργεια σ’αυτό. Ποντάρουν τα πάντα στην πρώτη εντύπωση και τα δίνουν όλα.
Όλο τους το είναι εργάζεται για εκείνη την μοναδική στιγμή. Στάση σώματος ευθυτενής έως άκαμπτη, μύες σχεδόν πάντα σφιγμένοι, κοιλιά ρουφηγμένη (εργοδυναμική για να προβάλλει το στήθος και να στέκονται αγέρωχα οι ώμοι). Κεφάλι ψηλά (πως θα τους επισκιάσει όλους…). Βλέμμα αυτοπεποίθησης, ενίοτε τύπου σκοτεινό και σκεπτόμενο. Συμπεριφορά υπεροπτική που μπορεί να συνοδεύεται με περιφρονητικά μηνύματα (είμαι καλύτερος/η σας). Εγωμανείς, εγωκεντρικοί και εκμεταλευτές. Και όμως, την ίδια στιγμή οι έρευνες το επιβεβαιώνουν. Αυτή η “γοητευτική” συμπεριφορά είναι πρώτης τάξεως δόλωμα για τις σχέσεις. Ερωτικές και φιλικές. Πέφτουμε με την αποπλανητική στάση τους, την χειραγώγιση, την ξεκάθαρη επιθυμία ελέγχου και παραβλέπουμε την επιθετικότητα και την βαθιά ανασφάλειά τους (ναι, και όμως). Επίσης τον φθόνο που τους κατακυριεύει. Κυρίως όμως, λένε οι έρευνες, πέφτουμε για την στάση σπουδαιότητας που προβάλλουν και επικοινωνούν (αφού είναι σπουδαίοι και μας επιλέγουν, τότε είμαστε κι εμείς σπουδαίοι).
Σαν συμπεριφορά, ο νάρκισσος δεν μπαίνει εύκολα σε συζητήσεις. Επιλέγει την αλαζονική μοναχικότητα του παρατηρητή (χρησιμοποιεί πολύ συχνά την σιωπή ως μέσο εκβιασμού και τιμωρίας ώστε να έχει πάντα τον έλεγχο, την εξουσία και να γίνεται το δικό του). Οι κοινωνικές του σχέσεις υφίστανται μόνο ως ευκαιρία για επίδειξη αλλά και τροφή για την μεγαλομανία του (κατα βάθος προσπαθεί να καλύψει τα αισθήματα βαθιάς ανεπάρκειας που τον διακατέχουν).
Μην μπερδεύεστε όμως, εμφανίζεται ενδιαφέρων, γοητευτικός για να τον προσέξουν, αλλά συνήθως είναι ρηχός, επιφανειακός και πολύ περισσότερο αδαής από αυτό που θέλει να δείχνει (ποτέ δεν πρόκειται να το παραδεχτεί, ακόμα κι αν απειλείται η ζωή του με αυτό). Είναι λιμνούλα που προσπαθεί να περάσει για ωκεανός. Αυτή όμως η εγωιστική και υπεροπτική συμπεριφορά του που μοιάζει με δύναμη (και “τσιμπάμε” πολύ με την δύναμη), προκαλεί τον θαυμασμό, και οι νάρκισσοι εθίζονται σε αυτό γιατί είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωσή τους. Ακόμα και που καταλαβαίνουν ότι ο ψεύτης και ο κλέφτης τον πρώτο χρόνο χαίρονται, δεν μπορούν να αντιδράσουν. Παρόλο που βλέπουν ότι ο πραγματικός χαρακτήρας τους αποκαλύπτεται σύντομα στις στενές σχέσεις τους και ακολουθεί η απόρριψη, το καταπίνουν και συνεχίζουν στο ίδιο μοτίβο γιατί δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς.
Γυναίκες και άντρες νάρκισσοι
Γυναίκες και άντρες νάρκισοι ψυχοδυναμικά κινούνται στο ίδιο περίπου μήκος κύματος ενώ διαφέρουν μόνο ως προς το μέσον με το οποίο θα ρίξουν το δόλωμα για να πιάσουν ψάρια. Οι άντρες επιδεικνύνουν δύναμη, επιθετικότητα, ευφυΐα, χρήματα, υπονοούν συχνά ότι ανήκουν σε ανώτερη κοινωνική τάξη και ότι έχουν σημαντικές επαφές (είναι συνήθως υπερεκτιμημένοι και στο σεξ γιατί δεν μπαίνουν στον κόπο να ασχοληθούν πραγματικά με το ταίρι τους). Το “κακό” παιδί που “φτύνει”, βασανίζει και αλλάζει τις γυναίκες σαν τα πουκάμισα (κλισέ αλλά to the point), είναι dark, τυχοδιώκτης, αυτοκαταστροφικός (που το περνάει σαν fearless κατάσταση), με παρανοϊκά στοιχεία και ενίοτε στα όρια της ψυχοπάθειας, είναι πολύ συνηθισμένο μοτίβο και το όνειρο κάθε κοπέλας που σέβεται τον εαυτό της και τον ψυχολόγο της (αστειευόμαστε αλλά θέλει ψάξιμο το συνολάκι γυναίκα θύμα/ άντρας νάρκισσος ανεπαρκής για σχέση, λαμβάνοντας υπόψη και τα συχνά βαθιά επαναστατικά κίνητρα της γυναίκας ενάντια στις συμβατικές μικροαστικές και παραδοσιακές σχέσεις).
Οι γυναίκες νάρκισσοι από την άλλη επικεντρώνονται στην εμφάνιση, σώμα, ομορφιά, γοητεία, σεξουαλικότητα, θυληκότητα, δίνοντας έμφαση στους παραδοσιακούς ρόλους ως ερωμένη, σύζυγος, νοικοκυρά, μητέρα. Αισθάνονται μοναδικές, ανώτερες, εξαιρετικής ομορφιάς και κάλλους, γοητευτικές, σπουδαίες και θέλουν να συναναστρέφονται ανάλογα σπουδαίους και σημαντικούς. Τους υπόλοιπους τους υποτιμούν και τους περιφρονούν. Κυκλοθυμικές και πολύ ζηλιάρες κυνηγούν ψυχαναγκαστικά την τελειότητα για να τις θαυμάζουν και να τις αγαπούν όλοι (αυτή είναι και η κύρια επιθυμία τους καθώς βαθιά μέσα απαξιώνουν τον εαυτό τους και αισθάνονται άσχημες και ανεπαρκείς, εξού και η ζήλεια και ο ανταγωνισμός).
Κοινή συμπεριφορά
Και οι δύο κακοποιούν τους γύρω τους. Πειθαρχημένοι σε ψυχαναγκαστικό σημείο κάνουν κακό πρωτίστως στον εαυτό τους και μετά σε όσους συναναστρέφονται. Είναι συναισθηματικά ψυχροί και δεν υπάρχει συναισθησία (χοντρόπετσοι και σκληροί) σε τέτοιο σημείο που καταφέρνουν και λυγίζουν τους άλλους. Ο τοίχος που έχουν υψώσει για να προστατευτούν από τον έξω κόσμο και να μην ξαναπληγωθούν οι ίδιοι (η αιτία που οδήγησε στον ναρκισσισμό τους), πληγώνει τώρα τους γύρω τους. Αισθάνονται μοναδικοί και ανώτεροι γιατί μπορούν με ψυχαναγκασμό εύκολα να απαρνηθούν τις ανθρώπινες ανάγκες τους (αυταπάρνηση με την κακή έννοια που όμως και πάλι προκαλεί θαυμασμό). Συχνά δηλώνουν ότι δεν είναι ευχαριστημένοι με την ζωή τους (που εσείς είστε μέρος της και άρα φάε μια ακόμα να μείνεις κάτω) ή άλλα πονετικά. Σκοπό όμως μόνο έχουν να σας δημιουργήσουν ενοχές και να συνεχιστεί ο αέναος κύκλος της χειραγώγησης. Μέρος του σχεδίου τους από την αρχή είναι να φαίνεστε εσείς ο ψυχωτικός τρελός και αυτοί τα άτυχα θύματα. Και το πετυχαίνουν. Γι’αυτό μόλις δείτε ότι το πράγμα πηγαίνει προς τα εκεί, κάντε την μ’ελαφρά πηδηματάκια. Δεν υπάρχει έλεος γιατί είναι ανίκανοι να συμπάσχουν. Αυτοί βέβαια πιστεύουν ότι δεν βλάπτουν κανένα. Απλώς έχουν άποψη και θέλουν τα πράγματα να γίνονται με έναν συγκεκριμένο τρόπο (τον δικό τους), γι’αυτό και δύσκολα θεραπεύονται.
Θα σας εξαντλήσουν, θα σας ρουφήξουν, θα σας λυγίσουν και όταν θα είστε κάτω θα σας κλωτσήσουν κι από πάνω. Μετά αγέρωχα θα ψάξουν για το επόμενο θύμα από το οποίο θα μπορέσουν να πάρουν ότι τους είναι απαραίτητο για την προβολή τους και την ενίσχυση της εικόνας τους. Το παράδοξο της υπόθεσης βέβαια είναι ότι δεν μπορούν να ζήσουν μόνοι τους. Eίναι δειλά και αδύναμα άτομα και χρειάζονται τους άλλους. Ρουφάνε την ενέργεια γύρω τους με όποιο χειριστικό τρόπο μπορούν. Με πείσματα, κακομεταχείρηση, γοητεία, αποπλάνηση, εκβιασμούς, κλάψα, you name it. Ρίξτε μια ματιά σε τέτοια ζευγάρια και θα καταλάβετε εύκολα ποιός είναι ποιός.
Να σημειώσουμε εδώ ότι τα παιδιά νάρκισσων γονιών, είναι πολύ ευάλωτα απέναντι τους και δυστυχώς προσκολλώνται πάνω τους καθώς οι ίδιοι έχουν φροντίσει από νωρίς να τους κόψουν τα φτερά.
Δείτε γρήγορα τα σημάδια
Μην αγνοείτε το ένστικτο σας. Και αν ακόμα δεν έχετε πειστεί ότι έχετε κάνει σχέση με ένα νάρκισσο προσέξτε μέσα σας, ότι στην παρουσία του, όσο κι αν προσπαθεί να είναι γοητευτικός, ευχάριστος, καλόβολος, διευκολυντικός, βοηθητικός ή ότι άλλο επιλέξει να κάνει για να σας ρήξει, εσείς δεν θα αισθάνεστε ποτέ ισάξιός του (το προσπαθεί με όλο του το είναι), δεν θα αισθάνεστε ποτέ άνετα, γαλήνια, ήρεμα, χαρούμενα, αλλά αντίθετα θα είστε στην τσίτα, με ενοχές και μονίμως απολογούμενος/η, αγγιστρωμένοι στην γοητεία του που θα σας σέρνει σαν σκυλάκι. Ένα άτομο γοητευτικό, πετυχημένο, με αυτοπεποίθηση που δεν είναι νάρκισσος, θα σας κάνει να αισθάνεστε καλά με τον εαυτό σας και εσείς θα αισθάνεστε όμορφα και ευχάριστα δίπλα του.
Διαβαθμίσεις υπάρχουν
Δεν είναι όλοι ίδιοι (υπάρχουν και ευχάριστοι του είδους (όταν δεν έχεις στενή σχέση μαζί τους) και άλλοι που πάνε την κοινωνία μπροστά, θυσιάζοντας την προσωπική τους ζωή στον βωμό της ματαιοδοξίας τους, αλλά προσφέρουν πχ στην επιστήμη) και ναρκισσιστικά στοιχεία έχουμε όλοι μας. Απέχει όμως πολύ το να έχεις απλώς κάποια ναρκισσιστικά στοιχεία (που είναι και ωφέλιμα), έως το να έχεις την διαταραχή. Δείτε με τι είδους νάρκισσο έχετε να κάνετε και μετά δείτε τι παίρνετε εσείς από αυτή την σχέση. Τι λέει αυτό για εσάς και την ιστορία σας, συνειδητοποιήστε τι χάνετε και τι κερδίζετε και ελάτε σ’επαφή με την ψυχή σας. Επικοινωνήστε στο νάρκισσο που έχετε σχέση το πως αισθάνεστε και αν δείτε ότι έρχεται ρήξη (όσο πιο χωμένοι στην διαταραχή τόσο περισσότερο δεν ανέχονται μύγα στο σπαθί τους), φύγετε για να σωθείτε και επισκεφθείτε ένα θεραπευτή ψυχολόγο για βοήθεια και στήριξη.
Αν πάλι η κατάσταση παλεύεται και μείνετε στην σχέση, μην μπαίνετε στο δράμα τους, στις ανασφάλειές τους και μην τσιμπάτε στις ενοχές που σας πετάνε. Πάρτε βαθιά ανάσα και χωρίς να χάνετε την επαφή με τους στόχους, την αξία και την γαλήνη σας δείτε πως μπορείτε να διαχειριστείτε το πρόβλημα και μέχρι ποιό σημείο μπορείτε να φτάσετε.
Στις κοινωνικές σχέσεις απλά μην τους δίνεται σημασία (τους διαλύει αλλά και τους βοηθάει να συνηδειτοποιήσουν το πρόβλημά τους). Τώρα αν είστε νάρκισσος και διαβάζετε αυτό το κείμενο (που πολύ αμφιβάλλω, αλλά πάλι ποτέ δεν ξέρεις), άλλαξτε όσο πιο γρήγορα μπορείτε. Η ζωή φεύγει μέσα απ’τα χέρια σας και είναι απείρως καλύτερη όταν επιτρέψετε στον εαυτό σας να αγαπήσει αληθινά, όταν επιτρέψετε στην ψυχή σας να ανοίξει, να νοιώσετε τους άλλους γύρω σας και να σταματήσετε να τους πληγώνετε.
