Αρτεμίζια Τζεντιλέσκι: H σημαντικότερη γυναίκα ζωγράφος του 17ου αι. στη National Gallery του Λονδίνου

H Αρτεμίζια Τζεντιλέσκι (Artemisia Gentileschi 1593 – 1653)  ήταν Ιταλίδα ζωγράφος της μπαρόκ περιόδου, κόρη του ζωγράφου Οράτσιο Τζεντιλέσκι. Ζωγράφιζε όμοια με το νατουραλιστικό ύφος του Καραβάτζιο (Michelangelo Merisi da Caravaggio 1571-1610) με έντονο το δραματικό στοιχείο και θεωρείται μία από τους καλύτερους καλλιτέχνες της εποχής της. Δεν ανταποκρινόταν στο κλασικό πρότυπο μιας Ιταλίδας του 17ου αιώνα με ευγενική καταγωγή και σε μια εποχή που οι γυναίκες είχαν περιορισμένες ευκαιρίες να διεκδικήσουν καλλιτεχνική μόρφωση, η Αρτεμίζια χάραξε τη δική της πορεία και απέκτησε διεθνή φήμη. O συνεργάτης του πατέρα της, ζωγράφος Αγκοστίνο Τάσσι βίασε την Αρτεμίζια και στη δίκη που ακολούθησε, η Αρτεμίζια από κατήγορος βρέθηκε να λογοδοτεί σαν να ήταν η ίδια κατηγορούμενη. Γεγονότα που στιγμάτισαν τη ζωή της και την καλλιτεχνική πορεία της.

Η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου φιλοξενεί την πρώτη μεγάλη έκθεση/ανασκόπηση του έργου της Αρτεμίζια στο Ηνωμένο Βασίλειο με εμβληματικά αριστουργήματα της ζωγράφου και το  Google Arts & Culture ζωντανεύει μέσα από το διαδίκτυο την ιστορία της. Η αποκλειστική ψηφιακή ρετροσπεκτίβα ενώνει 14 από τα υπέροχα έργα της, μεταξύ των οποίων το νέο απόκτημα της National Gallery, με τίτλο «Αυτοπροσωπογραφία ως Αγία Αικατερίνη της Αλεξάνδρειας», καθώς και το πρόσφατα επανα-ανακαλυφθέν έργο της, «Μαρία Μαγδαληνή σε έκσταση».

Αυτοπροσωπογραφία της Αρτεμίζια © Wadsworth Atheneum Museum of Art

«Με μένα, η εξοχότητα Σας δεν θα ηττηθεί και θα βρείτε το πνεύμα του Καίσαρα στην ψυχή μιας γυναίκας» – Αρτεμίζια Τζεντιλέσκι

Οι εκπληκτικές ικανότητες της Αρτεμίζια δεν περιορίζονταν μόνο στην ζωγραφική της, αλλά επεκτείνονταν και στη βαθιά αφηγηματική της χάρη. Στα χέρια της, το πλήθος των αγίων και οι βιβλικές φιγούρες έγιναν δυναμικές γυναίκες, που κρατούσαν τα ηνία του πεπρωμένου τους. Μέσα από την νέα τεχνολογία φωτογράφησης σε υψηλή ανάλυση, η οροφογραφία του Marlborough House στο Λονδίνο, είναι πλέον διαθέσιμη σε όλο της το μεγαλείο. Το μεγαλειώδες έργο «Μια αλληγορία της ειρήνης και των τεχνών» θεωρείται αποτέλεσμα συνεργασίας μεταξύ της Αρτεμίζια και του πατέρα της Οράζιο -επίσης ξακουστού ζωγράφου- κατά τη διάρκεια της διαμονής τους στο Λονδίνο και αποτελεί πλέον μέρος της Βασιλικής Συλλογής.

Παρόλο που το έργο δεν είναι συνήθως διαθέσιμο στο κοινό, τώρα πια μπορείτε να κάνετε zoom για να δείτε ακόμα και τις πιο μικρές πινελιές και να το παρατηρήσετε από τη θέση της ίδιας της Αρτεμίζια όταν καθόταν στη σκαλωσιά.

Λεπτομέρεια από την τοιχογραφία στο ταβάνι στο Marlborough House.

Η μουσικός FKA twigs δάνεισε τη φωνή της σε μια σειρά από ταινίες του Art Zoom που σας ταξιδεύουν σε τρεις εμβληματικούς πίνακες της Αρτεμίζια, οι οποίοι υπογραμμίζουν την συνάφεια της καλλιτέχνιδας με τις γυναίκες του σήμερα, καθώς και το πώς η κληρονομιά της επηρέασε την τέχνη.

Η συλλογή των έργων έγινε από 11 συνεργαζόμενα μουσεία σε 6 χώρες. Υπάρχουν πάνω από 30 συναρπαστικές ιστορίες που αναδεικνύουν τις κρυφές λεπτομέρειες των αυτοπροσωπογραφιών της Αρτεμίζια, παρουσιάζουν τη ζωή της στη Ρώμη και τη Φλωρεντία  και διερευνούν τη δύσκολη δύσκολη σχέση με τον πατέρα της.

 Επισκεφτείτε το g.co/Artemisia για να μάθετε περισσότερα σχετικά με την υπέροχη κληρονομιά της Αρτεμίζια και να εμπνευστείτε από την ιστορία της.

Στην κεντρική φωτογραφία αυτοπροσωπογραφία της Αρτεμίζια ως Αγία Αικατερίνη της Αλεξάνδρειας © National Gallery London.

Κείμενο Τζένη Φραγκούλη