Νηστεία και ολιγοθερμιδική διατροφή – οφέλη και προβληματισμοί

Νηστεία και ολιγοθερμιδική διατροφή έχουν πολλά οφέλη όταν γίνονται σωστά. Πολλές τάσεις διατροφής όπως η ολιγοθερμιδική διατροφή, έχουν προέλευση από επιστημονικές έρευνες. Τα δεδομένα όμως, τείνουν να παραμορφώνονται από τη στιγμή που γίνονται δημοφιλή και τα οφέλη υπερεκτιμώνται ενώ οι κίνδυνοι υποβαθμίζονται.

Της Ανθής Αγγελοπούλου

Με αφορμή τις διαπιστώσεις  Αμερικανικής μελέτης που εστίασε στην ολιγοθερμιδική διατροφή, η Δρ. Νικολέτα Κοΐνη, M.D., πιστοποιημένη Ιατρός Λειτουργικής, Προληπτικής, Αντιγηραντικής και Αναγεννητικής Ιατρικής από την Αμερικανική Ακαδημία Αντιγηραντικής Ιατρικής, μας συμβουλεύει για το τι πρέπει να προσέχουμε, ενώ μας αναλύει τις θετικές επιδράσεις της νηστείας στην υγεία μας.

Όπως λέει η γιατρός, η νηστεία αποτελεί ευκαιρία για μια φυσική αποτοξίνωση του οργανισμού μας από την κατανάλωση ζωικών τροφών.  Όμως, εδώ και χρόνια υπάρχει σε εξέλιξη μια επιστημονική διαμάχη για το αν είναι ωφέλιμη ή όχι για την υγεία του ανθρώπου, δεδομένου ότι προϋποθέτει τη στέρηση τροφής.  Ωστόσο, έχει διαπιστωθεί ότι η στέρηση της τροφής είναι το “κλειδί” για να ζήσουμε περισσότερο και καλύτερα.

Μια πρόσφατη αμερικανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature Communications» έδειξε ότι, μια ολιγοθερμιδική διατροφή βοηθά να ζήσουμε περισσότερο και με καλύτερη υγεία. Μάλιστα, το όφελος είναι μεγαλύτερο για τους ηλικιωμένους.

Σύμφωνα με τη γιατρό, από τις κύριες συνέπειες της φυσικής διαδικασίας της γήρανσης του σώματος και των ασθενειών γενικότερα, είναι ο αργός μεταβολισμός. Και ο λόγος είναι ότι καταναλώνουμε μεγαλύτερες ποσότητες φαγητού και κινούμαστε λιγότερο.

Καταναλώνοντας μικρότερο διατροφικό φορτίο για το πεπτικό μας σύστημα του δίνουμε τη δυνατότητα να ξεκουραστεί και να λειτουργήσει καλύτερα. Όταν η πέψη είναι πτωχή, το πρώτο που επηρεάζεται στον οργανισμό μας είναι ο μεταβολισμός και η ικανότητα καύσης του λίπους.

Η νηστεία είναι αυτή που μπορεί να ρυθμίσει την πέψη και να προάγει την υγιή λειτουργία του εντέρου, βελτιώνοντας έτσι τον μεταβολισμό. Επίσης, έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά ότι η νηστεία, έχει θετική επίδραση στην ευαισθησία στην ινσουλίνη, μηχανισμός που μας επιτρέπει να ανεχόμαστε καλύτερα τους υδατάνθρακες, τη ζάχαρη.  Επιπλέον, επιτρέπει στο σώμα να χρησιμοποιεί το λίπος ως κύρια πηγή ενέργειας αντί για τη ζάχαρη.  Τέλος, βοηθά στη ρύθμιση των ορμονών και της πείνας. Με λίγα λόγια, η νηστεία είναι σαν το κουμπί που κάνει reset σε μια ηλεκτρονική συσκευή.

Όπως έχει αποδειχθεί από πολλές έρευνες, η νηστεία, δηλαδή η στέρηση της τροφής, αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους τρόπους βελτίωσης του ανοσοποιητικού μας συστήματος, επειδή μειώνει την παραγωγή ελευθέρων ριζών, ρυθμίζει τις φλεγμονώδεις καταστάσεις στο σώμα, αποτρέπει το σχηματισμό καρκινικών κυττάρων, συντελεί σε μείωση των καρδιαγγειακών παθήσεων και του διαβήτη. Παράλληλα, έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει την εγκεφαλική λειτουργία ενεργοποιώντας τα βλαστικά κύτταρα να μετατραπούν σε νέους νευρώνες και άλλες χημικές ουσίες που προάγουν τη νευρική υγεία. Προστατεύει, επίσης, τα εγκεφαλικά κύτταρα από αλλαγές που συνδέονται με τις νόσους του Alzheimer και του Πάρκινσον.

Επιπροσθέτως, η νηστεία δημιουργεί χώρο για περισσότερη ενέργεια στο σώμα, αφού το πεπτικό σύστημα ξεκουράζεται όπως προείπαμε και μπορεί να λειτουργήσει καλύτερα και να απορροφήσει ενέργεια.

Ωστόσο, η γιατρός κρούει τον κώδωνα του κινδύνου καθώς όπως λέει, μπορεί να είναι ωφέλιμη για την υγεία μας η νηστεία, όμως πρέπει να γίνεται και σωστά.

Πολλοί άνθρωποι νηστεύουν καταναλώνοντας περισσότερους υδατάνθρακες, γεγονός που προκαλεί αύξηση του σακχάρου στο αίμα και διαταραχή της ισορροπίας των ορμονών της λεπτίνης και της ινσουλίνης, με αποτέλεσμα την αύξηση της πείνας άρα της κατανάλωσης τροφής και κατ’ επέκταση αύξηση του σωματικού βάρους.

Η νηστεία και η ολιγοθερμιδική διατροφή, για να γίνει σωστά πρέπει να καταναλώνουμε φυτικές τροφές που περιέχουν πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας, οι οποίες παρουσιάζουν παρόμοια σύσταση με τις αντίστοιχες του κρέατος. Έτσι, η νηστεία, μόνο θετικές επιδράσεις μπορεί να έχει στη σωματική και πνευματική μας υγεία, σημειώνει η Δρ. Κοΐνη.

Νηστεία με διαλείμματα

Όλες οι δίαιτες/νηστείες επιτυγχάνουν απώλεια βάρους μέσω της ίδιας εξίσωσης, σημειώνουν οι ειδικοί της ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ – παίρνετε λιγότερη ενέργεια τροφής κάθε μέρα από ό, τι το σώμα σας καίει για κανονική δραστηριότητα. Η νηστεία με διαλείμματα, επιτυγχάνει αυτόν τον στόχο περιορίζοντας σοβαρά τις θερμίδες σε ορισμένες ημέρες της εβδομάδας ή κατά συγκεκριμένες ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η θεωρία είναι ότι αυτός ο τύπος δίαιτας θα βοηθήσει στη μείωση της όρεξης με την επιβράδυνση του μεταβολισμού του σώματος.”Ένα μοτίβο που έχει γίνει λίγο δημοφιλές είναι η λεγόμενη δίαιτα 5: 2″, λέει ο Δρ Frank Hu, πρόεδρος του τμήματος διατροφής στο Harvard T.H. Chan Σχολή Δημόσιας Υγείας. Με αυτό το σύστημα, τρώτε κανονικά για πέντε ημέρες της εβδομάδας, αλλά περιορίζετε την πρόσληψη τροφής σε μόλις 500 έως 600 θερμίδες στις δύο ημέρες νηστείας που ακολουθούν. Μια άλλη παραλλαγή απαιτεί εναλλασσόμενες ημέρες νηστείας, στις οποίες καταναλώνετε ένα τέταρτο ή λιγότερο από τις βασικές απαιτήσεις θερμίδων σας, με ημέρες κατά τις οποίες τρώτε ό,τι θέλετε. Για να βελτιωθεί η υγεία, ο στόχος θα πρέπει να είναι η απώλεια βάρους, μειώνοντας τη συνολική ποσότητα θερμίδων που καταναλώνονται, αντί να εστιάζεται στο πότε καταναλώνονται αυτές οι θερμίδες, υποδηλώνει ο Δρ. Stephen Freedland, Αναπληρωτής Καθηγητής Ουρολογίας και Παθολογίας στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Duke στο Durham, Βόρεια Καρολίνα. “Εάν δεν τρώτε δύο ημέρες την εβδομάδα και περιορίζετε τι τρώτε τις άλλες πέντε ημέρες, θα χάσετε βάρος. Είναι μια προσέγγιση για την απώλεια βάρους », λέει. “Δεν είμαι σίγουρος όμως ότι λειτουργεί καλύτερα από το να μειώνετε τις θερμίδες κάθε ημέρα, επτά ημέρες την εβδομάδα”, υπογραμμίζει.

Με την κατανάλωση σωστών τροφών και μειώνοντας τις θερμίδες σε καθημερινή βάση, έχουμε καλύτερη λειτουργία του μεταβολισμού, χάνουμε βάρος, αλλά και καταπολεμάμε τις πιθανές λοιμώξεις που δημιουργούνται από το εσωτερικό στρες. Με λίγα λόγια σώμα και μυαλό λειτουργούν πολύ καλύτερα.