Καρδιά και αλκοόλ, μια σχέση αμφιλεγόμενη, καθώς ολοένα και περισσότερες επιστημονικές μελέτες που τα τελευταία χρόνια αναφέρονται στα πιθανά οφέλη που έχει η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ στην προστασία της καρδιάς, δεν συμφωνούν πάντα. Ποιό είδος αλκοόλ και σε τι ποσότητα; Οι ειδικοί απαντούν.
της Τζένης Φραγκούλη
Πόσο αλκοόλ βλάπτει την καρδιά;
Οι μεγάλες ποσότητες αλκοόλ (περισσότερο από δύο ποτά την ημέρα) για μεγάλα διαστήματα, μπορούν να αυξήσουν την αρτηριακή σας πίεση σε βλαβερά επίπεδα. Το αποτέλεσμα είναι συχνά η καρδιομυοπάθεια, μια κατάσταση κατά την οποία ο καρδιακός μυς εξασθενεί. Το αλκοόλ είναι η δεύτερη πιο συχνή αιτία της καρδιομυοπάθειας στις Ηνωμένες Πολιτείες, μετά τις φραγμένες αρτηρίες. Η καρδιά γίνεται επιρρεπής σε θρομβώσεις και αρρυθμία. Εάν συνεχιστεί η κατανάλωση αλκοόλ, οι συνέπειες είναι σοβαρές. Περίπου οι μισοί από τους πότες με προβλήματα αλκοολισμού που συνεχίζουν να πίνουν μετά την ανάπτυξη καρδιομυοπάθειας πεθαίνουν μέσα σε τέσσερα χρόνια.
Τα καλά νέα είναι ότι μεγάλο μέρος της βλάβης είναι αναστρέψιμο. Όταν οι πότες με πρόβλημα αλκοολισμού και με καρδιομυοπάθεια απέχουν από το ποτό, η πίεση του αίματος πέφτει και η καρδιά μπορεί γρήγορα να επανέλθει.
Πώς η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ προστατεύει την καρδιά;
Η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να είναι αποτελεσματικό όπλο κατά των καρδιακών παθήσεων. Περισσότερες από 60 μελέτες δείχνουν ότι η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο στεφανιαίας νόσου. Αν πίνετε μέτρια, στην πραγματικότητα, έχετε 40% λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξετε στεφανιαία καρδιακή νόσο. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Αμερικής ορίζει μέτρια κατανάλωση αλκοόλ ως δύο ποτά την ημέρα για τους άνδρες και μέχρι ένα ποτό την ημέρα για τις γυναίκες. Οι διαφορετικές συστάσεις αντικατοπτρίζουν το γεγονός ότι τα όργανα των γυναικών αποβάλλουν το αλκοόλ πιο αργά από ό, τι οι άνδρες. Η βαριά κατανάλωση αλκοόλ (συνήθως αναφέρεται σε τρία ή περισσότερα ποτά την ημέρα) για μεγάλες χρονικές περιόδους έχει συνδεθεί με την υπέρταση (υψηλή αρτηριακή πίεση), το εγκεφαλικό επεισόδιο, την καρδιακή αρρυθμία και τον αιφνίδιο θάνατο.
Το αλκοόλ έχει πολλά οφέλη για την καρδιά
Το πιο σημαντικό είναι ότι αυξάνει την HDL (“καλή”) χοληστερόλη στο αίμα. Ωστόσο, η Αμερικάνικη Καρδιολογική Εταιρεία, AHA, επισημαίνει ότι η τακτική σωματική δραστηριότητα αυξάνει επίσης την HDL χοληστερόλη – οπότε το να πάτε στο γυμναστήριο αντί να πάτε για ποτό θα ήταν πιθανώς μια καλύτερη επιλογή. Το αλκοόλ επίσης μειώνει τον κίνδυνο σχηματισμού επικίνδυνων θρόμβων αίματος. Οι μικρές ποσότητες αλκοόλ μπορούν επίσης να ελαττώσουν ελαφρά την αρτηριακή πίεση, αλλά πιθανώς δεν αρκούν για να κάνουν τη διαφορά.
Ποιό είδος αλκοόλ είναι καλύτερο;
Μερικές μελέτες δείχνουν ότι το κρασί – ειδικά το κόκκινο κρασί – μπορεί να είναι ελαφρώς καλύτερο για την καρδιά από άλλα αλκοολούχα ποτά. Το κόκκινο κρασί περιέχει αντιοξειδωτικές ενώσεις, συμπεριλαμβανομένης της ονομαζόμενης ρεσβερατρόλης, η οποία μπορεί να προστατεύσει τις αρτηρίες από βλάβες μειώνοντας τη συσσώρευση των αιμοπεταλίων. (Η συσσώρευση αυτή μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο υπερβολικής παχυσαρκίας και σχηματισμού θρόμβων.) Σύμφωνα όμως με αναφορές της Αμερικάνικης καρδιολογικής εταιρείας σχετικά με το κρασί και τις καρδιακές παθήσεις, δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι το κόκκινο κρασί είναι πραγματικά πιο ευεργετικό για την καρδιά από το λευκό κρασί ή άλλα αλκοολούχα ποτά.
To Γαλλικό παράδοξο
Το συγκριτικά χαμηλό ποσοστό καρδιακών παθήσεων στη Γαλλία παρά τις διατροφικές τους συνήθειες που περιλαμβάνουν άφθονο βούτυρο και τυρί, έχει γίνει γνωστό ως το Γαλλικό παράδοξο. Ορισμένοι ερευνητές έχουν δηλώσει ότι είναι το κόκκινο κρασί που κάνει τη διαφορά. Αλλά υπάρχουν πολλές περισσότερες συνιστώσες από το κόκκινο κρασί στο Γαλλικό παράδοξο, που πρέπει να εξεταστούν. Η διατροφή και ο τρόπος ζωής, η ψυχολογία και ο χαρακτήρας των ανθρώπων, σε μέρη της Γαλλίας, ειδικά στο νότο, έχουν πολλά κοινά με άλλες μεσογειακές περιοχές και αυτά μπορεί να αποτελούν μέρος της προστασίας από τις καρδιακές παθήσεις.
Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι το κόκκινο κρασί – ιδιαίτερα όταν καταναλώνεται με το γεύμα – προσφέρει περισσότερη προστασία για τα καρδιαγγειακά νοσήματα από την μπύρα ή τα οινοπνευματώδη ποτά. Αυτά δείχνουν μελέτες που κάνουν διεθνείς συγκρίσεις και βρίσκουν χαμηλότερα ποσοστά στεφανιαίας νόσου σε «χώρες που καταναλώνουν κρασί» σε σχέση με τις χώρες που καταναλώνουν μπύρα ή άλλα οινοπνευματώδη ποτά.
Σε άλλη όμως Αυστραλιανή αυτή την φορά μελέτη από το Πανεπιστήμιο Monash, διαπιστώνεται ότι μια καθημερινή δόση ουίσκι δίνει την απαιτούμενη ποσότητα καθημερινής πρόσληψης βιταμίνης C και μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος του σώματος σε ιούς όπως η γρίπη ή το κρυολόγημα. Ενώ ένα ποτηράκι ουίσκι μπορεί να κάνει την δουλειά, τα καλύτερα αποτελέσματα προέρχονται από το συνδυασμό του ουίσκι με λίγο μέλι, λεμόνι και ροφήματα βοτάνων!
Τελικά, η επιλογή αλκοολούχου ποτού φαίνεται να έχει μικρή επίδραση στην καρδιαγγειακή προστασία, σύμφωνα μελέτη δημοσιευμένη από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ. Η μελέτη αναφέρει ότι εξέτασε τις συνήθειες κατανάλωσης περισσότερων από 38.000 ανδρών σε μια περίοδο 12 ετών. Οι μετριοπαθείς πότες είχαν 30 έως 35% λιγότερες πιθανότητες να υποστούν καρδιακή προσβολή από ότι οι μη πότες. Η μείωση αυτή παρατηρήθηκε στους άντρες που έπιναν κρασί, μπίρα ή οινοπνευματώδη ποτά και ήταν παρόμοια για εκείνους που τα έπιναν μαζί με τα γεύματα αλλά και σε όσους έπιναν εκτός του χρόνου γεύματος. Αυτή η μελέτη υποδηλώνει ότι η συχνότητα κατανάλωσης αλκοόλ μπορεί να είναι σημαντική: Οι άντρες που έπιναν καθημερινά είχαν μικρότερο κίνδυνο καρδιακής προσβολής από αυτούς που έπιναν μία ή δύο φορές την εβδομάδα. Το είδος του αλκοόλ πιθανόν δεν είχε σημασία.
Θα πρέπει να αρχίσουν να πίνουν και όσοι δεν το κάνουν;
Όχι, σύμφωνα με την Αμερικάνικη καρδιολογική εταιρεία, AHA. Στην πραγματικότητα, ο οργανισμός δεν χρειάζεται καθόλου αλκοόλ για να κερδίσει οποιαδήποτε από τα δυνητικά του οφέλη. Επίσης τονίζει, ότι δεν υπάρχει επιστημονική απόδειξη ότι το αλκοόλ μπορεί να αντικαταστήσει μια υγιεινή διατροφή ή άσκηση όταν πρόκειται για την υγεία της καρδιάς σας.
