Η μακροβιοτική διατροφή παραμένει εναλλακτική πρόταση υγείας και ευεξίας

Η μακροβιοτική διατροφή είναι μια  διατροφική πρόταση, που ακολουθεί τους ρυθμούς της φύσης και συνδέεται άμεσα με τα προϊόντα της  γης – κυρίως τα δημητριακά, ιδιαίτερα δημοφιλής από τα ’60s συνεχίζει να έχει φανατικούς οπαδούς. Γεννήθηκε από τις φιλοσοφίες της Άπω Ανατολής και αναφέρεται στη δυνατότητα ορισμένων τροφών να χαρίζουν δύναμη και ζωτικότητα.

Της Ρίτας Βελώνη

Οι τροφές αυτές είναι το αναποφλοίωτο ρύζι, το πλιγούρι, η βρώμη,  το σιτάρι (στη φυσική του μορφή), καθώς και τα φύτρα δημητριακών και οσπρίων, οι ξηροί καρποί, η σόγια, το σουσάμι, τα εποχιακά φρούτα και λαχανικά. Η μακροβιοτική διατροφή  περιλαμβάνει επίσης και τα ψάρια, ενώ συνιστά να αποφεύγονται τα οστρακοειδή, τα γαλακτοκομικά, τα κόκκινα κρέατα, τα εντόσθια, οι καυτερές τροφές και οι τροφές με συντηρητικά. Ακόμα, από τις θεμελιώδης αρχές της μακροβιοτικής είναι ο τρόπος  μαγειρέματος. που πρέπει να γίνεται σε χαμηλή φωτιά και σε σκεύη πήλινα, μαντεμένια ή από ανοξείδωτο χάλυβα (για να διατηρείται η γεύση και τα θρεπτικά συστατικά των τροφών).

 Τι συστήνει κυρίως η μακροβιοτική διατροφή;

 * Τα δημητριακά, στην αυθεντική τους μορφή:   Σύμφωνα με τον Ιάπωνα φιλόσοφο George Ohsawa, τον πατέρα της μακροβιοτικής διατροφής, τα δημητριακά, στην αυθεντική τους μορφή (και όχι επεξεργασμένα) πρέπει να καταλαμβάνουν το 50% στο καθημερινό διαιτολόγιο, γιατί είναι η   καλύτερη πηγή ενέργειας για τον άνθρωπο, καθώς και τροφή πλούσια σε ένζυμα, βιταμίνες (κυρίως της ομάδας Β και Ε) και φυτικές ίνες, που συμβάλουν στην ευεξία και την τόνωση του οργανισμού. Όμως και σήμερα οι ειδικοί, επιβεβαιώνουν τη διατροφική αξία των δημητριακών, αφού σύμφωνα με τα σύγχρονα ιατρικά δεδομένα: Η χημική ανάλυση του καρπού των δημητριακών αποδεικνύει ότι περιέχουν: Πρωτεΐνες 7-15%, υδατάνθρακες 50-70 %, λίπος 1-5% και πολλά μεταλλικά άλατα. Συστατικά εξαιρετικά τονωτικά για τη μυική προσπάθεια και την πνευματική εργασία. Επιπλέον τα δημητριακά, συμβάλλουν, στην  ομαλή λειτουργία του νευρικού και του πεπτικού συστήματος, αλλά και στην πρόληψη  ασθενειών όπως ο καρκίνος του εντέρου. Υπάρχουν επίσης ισχυρές ενδείξεις που συνδέουν τις φυτικές ίνες των δημητριακών με την προστασία κατά του καρκίνου σε άλλα σημεία του οργανισμού. Τα παραπάνω -ομόφωνα- συμπεράσματα είκοσι κορυφαίων Ευρωπαίων και Αμερικανών ειδικών του καρκίνου, δημοσιεύτηκαν στο έγκριτο ιατρικό περιοδικό “Εuropean journal of Cancer Prevention”.

* Οι “ζωντανές τροφές”:  Για τη μακροβιοτική, μεγάλη σπουδαιότητα έχουν και οι “ζωντανές” τροφές. Δηλαδή τα φύτρα (από οποιοδήποτε καρπό οσπρίων ή δημητριακών), τα λαχανικά, οι σπόροι, οι ξηροί καρποί και τα φρούτα, που τρώγονται ωμά.  Αυτό, γιατί όλες οι “ζωντανές” αμαγείρευτες τροφές, εκτός από τις βιταμίνες και τα άλλα θρεπτικά συστατικά τους, περιέχουν και ένζυμα (βακτηρίδια, που βοηθούν στη χώνεψη των λευκωμάτων, των λιπαρών και των αμυλωδών). Τα ένζυμα αυτά, είναι κατά κάποιον τρόπο ο φύλακας άγγελος της υγείας, όμως, καταστρέφονται στη θερμοκρασία άνω των 60 βαθμών κελσίου. Ετσι, όταν η τροφή μαγειρεύεται χάνει όχι μόνο μέρος των θρεπτικών συστατικών της, αλλά και τη δύναμη από την ενέργεια των ενζύμων της.

Οι 4 εποχές  

Σύμφωνα με τη  φιλοσοφία της μακροβιοτικής διατροφής η οποία  πηγάζει  από την παραδοσιακή  κινέζικη ιατρική, η λειτουργία του ανθρώπινου σώματος αλλά και ο κύριος παράγοντας της υγείας του, εξαρτώνται από δυο ανταγωνιστικές δυνάμεις: τη “Γιανγκ”, που επιταχύνει και δυναμώνει τη βιολογική μας ενέργεια και τη “Γιν” που τη μετριάζει και την ανακόπτει. Όταν υπάρχει ισορροπία ανάμεσα σε αυτές τις δυο δυνάμεις, ο άνθρωπος είναι υγιής, ενώ όταν υπερέχει κάποια από τις δύο, τότε ο οργανισμός παρουσιάζει διαταραχές.

Στο σώμα μας, η ισορροπία του “Γιανγκ” και του “Γιν”, επηρεάζεται από τις τροφές που τρώμε οι οποίες, πρέπει να προσαρμόζονται στις κλιματολογικές απαιτήσεις της κάθε εποχής. Έτσι, η βιολογική μας ενέργεια θα  συνυπάρχει  αρμονικά και  με τις 5 ενεργειακές δυνάμεις της φύσης (αέρας, φωτιά, γη, νερό, μέταλλο).

Η μακροβιοτική διατροφή με βάση τις 4 εποχές, πρέπει να διαμορφώνεται ως εξής:

Το χειμώνα, εποχή που υπερισχύει η  “Γιν” ενέργεια, το διαιτολόγιο μας πρέπει να περιλαμβάνει τροφές περισσότερο “Γιανγκ” όπως σούπες οσπρίων, βραστές σαλάτες (μπρόκολο, κουνουπίδι, παντζάρια),  πολλά δημητριακά (κυρίως πλιγούρι), αρκετούς ξηρούς καρπούς και αποξηραμένα  φρούτα (φυσική πηγή ζάχαρης), που εξασφαλίζουν μεγαλύτερη ζέστη και ενέργεια στο σώμα.  

Την άνοιξη, που είναι περίοδος μεταβατική από το “Γιν” στο “Γιανγκ”, πρέπει να αυξάνονται στο διαιτολόγιό μας σταδιακά τα ωμά λαχανικά, τα οποία μπορούν να συνδυάζονται με βραστό ή ψητό ψάρι, ενώ το αναποφλοίωτο ρύζι  και η βρώμη, είναι τα ιδανικά δημητριακά της εποχής αυτής, διότι αποτοξινώνουν και ταυτόχρονα κρατούν σε ισορροπία τη θερμότητα του σώματος.

Το καλοκαίρι, είναι η εποχή που η “Γιν” ενέργεια αποσύρεται και κυριαρχεί η “Γιανγκ”. Ετσι, οι ωμές σαλάτες και τα φρέσκα φρούτα που έχουν χαρακτήρα “Γιν”, ενδείκνυνται περισσότερο από κάθε άλλη τροφή, ενώ  μετριάζονται τα δημητριακά και οι ξηροί καρποί .

Το φθινόπωρο, που αρχίζει σιγά- σιγά να  αποχωρεί η “Γιανγκ” ενέργεια και σταδιακά να υπερτερεί η “Γιν”, στο διαιτολόγιο πρέπει να αυξάνεται η κατανάλωση των δημητριακών, των οσπρίων και των εποχιακών φρούτων και λαχανικών.

ΤΑ ΝΑΙ ΚΑΙ ΤΑ ΟΧΙ ΤΗΣ ΜΑΚΡΟΒΙΟΤΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
ΝΑΙ
  • Στους συνδυασμούς δημητριακών με όσπρια, με λαχανικά, με πιλάφια, με σούπες με πίτες, με γεμιστά κ.α.
  • Στις σαλάτες και στα φρούτα εποχής.
  • Στα προϊόντα που έχουν καλλιεργηθεί  βιολογικά.
  • Στο αργό και καλό μάσημα των τροφών.
ΟΧΙ
  • Στα επεξεργασμένα προιόντα δημητριακών, όπως το άσπρο αλεύρι, το άσπρο ρύζι κλπ.
  • Στις βιομηχανοποιημένες τροφές (με συντηρητικές –βελτιωτικές ουσίες κλπ).
  • Στο πολύ αλάτι
  • Στις υψηλές θερμοκρασίες μαγειρέματος.
Ξέρετε ότι:

* Τα δημητριακά με τα όσπρια αποτελούν ένα τέλειο και υγιεινό συνδυασμό, επειδή τα δημητριακά περιέχουν τα αμινοξέα που λείπουν από τα όσπρια.

* Με πλιγούρι (είτε από “ολόκληρο” είτε από αποφλοιωμένο σιτάρι) φτιάχνονται πολύ νόστιμα πιλάφια, κατάλληλα να συνοδεύσουν το κρέας ή τα πουλερικά. Με πλιγούρι επίσης μπορείτε να γεμίσετε ντολμάδες, ντομάτες, πιπεριές κ.α.

  • Με καλαμποκάλευρο μπορείτε να φτιάξετε κροκέτες και τηγανίτες και μπισκότα.
  • Η βρώμη είναι ιδανική για ζεστά πρωινά και επίσης δίνει υφή σε υδαρείς σάλτσες, ενώ προστίθεται σε μπιφτέκια ή πίτες.
  • Το αναποφλοίωτο ρύζι -σύμφωνα με τον Rene Dubois (βραβείο Νόμπελ Ιατρικής)- είναι η μοναδική τροφή που συναντά κανείς σε τόσο τέλεια μορφή στη φύση, γι αυτό και συστήνεται κυρίως σε όσους κάνουν καθιστική ζωή ή έχουν πεπτικά προβλήματα.