Λιποθυμία:Τι μπορεί να κρύβει;

Λιποθυμία είναι η κατάσταση κατά την οποία χάνουμε ξαφνικά, αλλά για λίγο τις αισθήσεις μας. Κατά κύριο λόγο η προσωρινή αυτή απώλεια της συνείδησης  οφείλεται στη μείωση της παροχής οξυγόνου στον εγκέφαλο. Ο βασικός μηχανισμός που οδηγεί στη λιποθυμία είναι η ξαφνική μείωση της ροής αίματος προς τον εγκέφαλο, η οποία μπορεί να προκληθεί από διάφορα αίτια. Ένα από τα σοβαρότερα είναι κάποια καρδιακή δυσλειτουργία. Όμως λιποθυμικά επεισόδια είναι δυνατόν να συμβούν και σε απόλυτα υγιή άτομα. Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Εταιρίας Παθολογίας: υπολογίζεται ότι περίπου 30% του πληθυσμού έχει υποστεί τουλάχιστον ένα επεισόδιο λιποθυμίας χωρίς αυτό να κρύβει κάτι σοβαρό. Μια λιποθυμία σε ένα κατά τα άλλα υγιές άτομο-λένε οι ειδικοί- θα περάσει γρήγορα χωρίς επιπτώσεις. Αντίθετα σε ένα άτομο με προβλήματα υγείας, όπως καρδιακές ή εγκεφαλικές παθήσεις, διαβήτη, υψηλή πίεση ή άλλα, ένα επεισόδιο λιποθυμίας μπορεί να δείχνει ότι κάτι σοβαρότερο συμβαίνει και απαιτείται άμεση ιατρική παρέμβαση. 

Τι  προκαλεί λιποθυμία σε υγιή άτομα:

Σε  μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό European Journal of Applied Physiology and Occupational Physiology, οι ερευνητές αναφέρουν ότι λιποθυμία σε υγιή άτομα μπορεί να προκαλέσει:

  • Μια απότομη πτώση της πίεσης. Όταν κάποιος σηκωθεί απότομα, ο οργανισμός του πιθανόν να μην προλάβει να προσαρμοστεί και τότε να μειωθεί η ροή αίματος προς τον εγκέφαλο.
  • Η αφυδάτωση, η πολύωρη ορθοστασία, η υπερβολική κόπωση, η έντονη σωματική προσπάθεια ή το έντονο παιγνίδι, ιδιαίτερα όταν επικρατεί πολλή ζέστη.
  • Η εξαντλητική δίαιτα, κάποια σοβαρή τροφική δηλητηρίαση ή αλλεργική αντίδραση.
  • Η αναιμία, εξαιτίας της ανεπαρκούς ποσότητας των ερυθρών αιμοσφαιρίων, που μεταφέρουν τα μόρια του οξυγόνου στον εγκέφαλο.
  • Ορισμένα φάρμακα (ιδιαίτερα αυτά που χαμηλώνουν την πίεση) και το πολύ αλκοόλ.
  • Η εγκυμοσύνη στο αρχικό της στάδιο.
  • Η ψυχολογική αναστάτωση με έντονο θυμό ή έντονη συγκίνηση (Οι λιποθυμίες αυτές είναι αντανακλαστικές και οφείλονται σε νευρολογικές αντιδράσεις).
  • Αντανακλαστικού τύπου λιποθυμίες επίσης μπορούν να προκληθούν κατά τη διάρκεια έντονου βήχα ή έντονου γέλιου, αλλά  και από την μεγάλη πίεση που ασκείται στα έντερα κατά την αφόδευση

Όταν οι λιποθυμικές τάσεις κρύβουν καρδιολογικά προβλήματα

Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί από την Ελληνική Καρδιολογική Εταιρία:  Ανάμεσα στα σχετικά σοβαρά προβλήματα που μπορεί να προκαλέσουν λιποθυμία, είναι αυτά καρδιακής φύσης. Όπως οι αρρυθμίες ή κάποια βλάβη στην αορτική βαλβίδα, δηλαδή, βλάβη που έχει σαν αποτέλεσμα να μην φεύγει με κανονική  ροή το αίμα από την καρδιά στον υπόλοιπο οργανισμό. Επίσης λιποθυμία μπορεί να προκληθεί και από παροδικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Εάν λοιπόν ένα άτομο έχει συχνές λιποθυμικές τάσεις, δεν πρέπει να τις αφήνει να “περνούν” έτσι. H έγκαιρη διάγνωση ώστε να διαπιστωθεί ή να αποκλειστεί κάποιο καρδιολογικό πρόβλημα, είναι αναγκαία. Εάν το ηλεκτροκαδιογράφημα δεν δείξει κάτι ανησυχητικό για την καρδιά, τότε γίνεται ηλεκροεγκεφαλογράφημα ή αξονική τομογραφία για τη διερεύνηση πιθανών νευροφυσιολογικών αιτιών.

Να θυμάστε:

  • Οι καρδιακές παθήσεις, η επιληψία, οι ανωμαλίες με στένωση των αγγείων (καρωτίδες) που παρέχουν αίμα στον εγκέφαλο μπορεί να κρύβονται πίσω από τις συχνές λιποθυμικές τάσεις ή λιποθυμίες.
  • Eίναι σημαντικό μετά από επαναλαμβανόμενα επεισόδια λιποθυμίας, να γίνεται μια διεξοδική διαγνωστική διερεύνηση.
  • Η ανεύρεση της αιτίας θα μπορέσει να κατευθύνει ανάλογα και τη θεραπευτική αντιμετώπιση. Δώστε ιδιαίτερη προσοχή σε συμπτώματα όπως το κάψιμο ή ο πόνος στο στήθος, μετά από κόπωση ή στο ανέβασμα μιας σκάλας, ακόμα και αν διαρκεί ελάχιστα λεπτά.
  • Για να προλάβετε κάθε κίνδυνο, καλέστε αμέσως ασθενοφόρο, εάν, ενώ βρίσκεστε σε κατάσταση ηρεμίας, αισθανθείτε τάσεις λιποθυμίας και έντονο πόνο στο στήθος, ώστε για κάθε ενδεχόμενο να έχετε μεταφερθεί έγκαιρα στο νοσοκομείο.

Προειδοποιητικά σημάδια

Πριν από ένα επεισόδιο λιποθυμίας το άτομο  παρουσιάζει κατά κανόνα τα εξής  συμπτώματα:

  • Χλωμάδα
  • Αδυναμία και κόπωση (συνήθως νοιώθει πως δεν το <κρατούν> τα πόδια του
  • Ζαλάδα
  • Αίσθημα μείωσης της ακοής
  • Μείωση της όρασης
  • Ναυτία( όχι πάντα)
  • Εφίδρωση
  • Ταχυκαρδία ή αρρυθμία
  • Θολή όραση (μερικές φορές)
  • Εάν το άτομο έχει πρόβλημα καρδιάς , συνήθως πριν χάσει τις αισθήσεις του νοιώθει  έναν έντονο πόνο στο στήθος ή έναν πόνο που απλώνεται στο χέρι στο λαιμό και στο σαγόνι. Εχει επίσης δύσπνοια ή κοντανασαίνει.

Πρώτες βοήθειες εάν τύχει να συμβεί σε κάποιον δίπλα σας 

  • Ξαπλώνετε τον πάσχοντα σε οριζόντια θέση
  • Χαλαρώνετε τα ρούχα του, ώστε να έχει άνετη αναπνοή
  • Εφαρμόζετε εξωτερικά ερεθίσματα, όπως ελαφρά χτυπήματα και έντονες μυρωδιές (κολόνια, αιθέρια έλαια κ.α)
  • Αν οι χτύποι της καρδιάς του δεν ακούγονται όταν βάζετε το αυτί σας στο στήθος του, εφαρμόστε, εφόσον γνωρίζετε, την τεχνική της καρδιοπνευμονικής ανάνηψης (μάλαξη της καρδιάς και ταυτόχρονα τεχνητή αναπνοή με τη μέθοδο του «φιλιού της ζωής» για να επαναφέρετε τη ροή του αίματος όσο και την αναπνοή.
  • Συνεχίστε αυτές τις ζωτικές για τον άρρωστο προσπάθειες, μέχρι να ανακτήσει τις αισθήσεις του ή να έρθει κάποιο ασθενοφόρο.

Κείμενο Ρίτα Βελώνη