Η ψωρίαση είναι ένα κοινό, χρόνιο, μη μεταδιδόμενο δερματικό νόσημα, ενίοτε επώδυνo χωρίς σαφή αιτιολογία ή ίαση. Οι αρνητικές επιπτώσεις αυτής της πάθησης στη ζωή των ανθρώπων μπορεί να είναι τεράστιες.
της Τζένης Φραγκούλη
Εκτός του πόνου και του κνησμού που προκαλεί, οι ασθενείς βιώνουν κοινωνικό και επαγγελματικό στιγματισμό και αποκλεισμό. Γενικά, η ποιότητα ζωής πολλές φορές επηρεάζεται σημαντικά. Παραμόρφωση και σημαντική απώλεια παραγωγικότητας είναι κοινές προκλήσεις για τους ανθρώπους με ψωρίαση. Υπάρχει επίσης σημαντικό κόστος για την ψυχική ευημερία, όπως υψηλότερα ποσοστά ψυχικού στρες, κατάθλιψης που έχουν αρνητικές επιπτώσεις στα άτομα και την κοινωνία. Ο κοινωνικός αποκλεισμός, οι διακρίσεις και η στιγματοποίηση είναι ψυχολογικά ανυπόφορες καταστάσεις για τα άτομα που πάσχουν από ψωρίαση και τις οικογένειές τους. Δεν είναι η ψωρίαση που προκαλεί τον αποκλεισμό – είναι σε μεγάλο βαθμό η αντίδραση της κοινωνίας σ’ αυτήν, κάτι που μπορεί να αλλάξει.
Η ψωρίαση προσβάλλει άτομα όλων των ηλικιών, σε όλες τις χώρες. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία και είναι συχνότερο στην ηλικιακή ομάδα των 50–69 ετών. Οι ψωριασικοί ασθενείς είναι αυξημένου κινδύνου για εμφάνιση συννοσηροτήτων, όπως καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη, παχυσαρκία, νόσο Crohn, ελκώδη κολίτιδα, μεταβολικό σύνδρομο, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, ηπατική νόσο και κατάθλιψη.
42% των ασθενών με ψωρίαση θα παρουσιάσουν και ψωριασική αρθρίτιδα, η οποία προκαλεί πόνο, δυσκαμψία και οίδημα των αρθρώσεων και μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη παραμόρφωση και αναπηρία. Πολλοί άνθρωποι υποφέρουν από την ψωρίαση λόγω λανθασμένης ή καθυστερημένης διάγνωσης, ανεπαρκούς θεραπείας ή αδυναμίας πρόσβασης σε ειδικές μονάδες.
125 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από ψωρίαση σε όλο τον κόσμο. 15.000.000 άνθρωποι έχουν ψωρίαση στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα πάσχουν από ψωρίαση 250.000 άνθρωποι. Από αυτούς το 30% έχει ψωριασική αρθρίτιδα.
ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ Η ΨΩΡΙΑΣΗ;
Η αιτιολογία της ψωρίασης παραμένει ασαφής, αν και υπάρχουν στοιχεία γενετικής προδιάθεσης αλλά και ψυχολογικών παραγόντων. Ο ρόλος του ανοσοποιητικού συστήματος στην πρόκληση της ψωρίασης αποτελεί επίσης μείζον θέμα έρευνας. Αν και υπάρχουν ενδείξεις ότι η ψωρίαση ίσως είναι αυτοάνοσο νόσημα, δεν έχει ακόμα προσδιοριστεί αυτοαντιγόνο που θα μπορούσε να θεωρηθεί υπεύθυνο. Υπάρχουν ενδείξεις όμως για το ψυχικό στρες ως εκλυτικού παράγοντα. Η ψωρίαση μπορεί επίσης να προκληθεί από εξωτερικούς και εσωτερικούς παράγοντες που συμπεριλαμβάνουν ήπιο τραύμα, ηλιακό έγκαυμα, λοιμώξεις και συστηματικά φάρμακα.
ΤΟ ΨΥΧΙΚΟ ΣΤΡΕΣ ΩΣ ΕΚΛΥΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ
Όσον αφορά στο ψυχικό στρες υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι η ψωρίαση μπορεί να εκδηλωθεί μετά από βίωση έντονου στρες, ψυχολογική πίεσης και ψυχικής καταπόνησης.
Μελέτες αναφέρουν υψηλά ποσοστά αγχωδών περιστατικών που συνέβησαν πριν από την εμφάνιση της ψωρίασης, περίπου στο 68% των ενήλικων ασθενών. Επιπλέον τα δεδομένα έδειξαν ότι οι ασθενείς με ψωρίαση ανέφεραν συχνότερες τραυματικές εμπειρίες στην παιδική ηλικία και την ενηλικίωση.
Σε έρευνα του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας των Ηνωμένων Πολιτειών βρέθηκε ότι το συναισθηματικό στρες μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη και την επιδείνωση της ψωρίασης. Η αναλογία των ασθενών με ψωρίαση που πιστεύουν ότι το άγχος επηρεάζει την κατάσταση του δέρματός τους είναι σημαντικά υψηλή, κυμαινόμενη από 37% έως 78%. Το άγχος μπορεί να επιδεινώσει τη σοβαρότητα της ψωρίασης και μπορεί ακόμη να επιμηκύνει τον χρόνο για την αντιμετώπιση της νόσου. Τόσο το άγχος όσο και η ανησυχία βρέθηκαν παράγοντες που παρεμποδίζουν την βελτίωση των ψωριασικών αλλοιώσεων σε ασθενείς που υποβάλλονται σε θεραπεία. Παρόλο που υπάρχει πιθανότητα παθολογικής συσχέτισης, απαιτούνται επιπρόσθετες καλώς ελεγχόμενες μελέτες για την επιβεβαίωση μιας τέτοιας αιτιώδους σχέσης. Η μείωση του στρες μέσω της συμβουλευτικής ή της ψυχοθεραπείας μπορεί να είναι χρήσιμη στη θεραπεία ασθενών με ψωρίαση.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Τα συμπτώματα που συνδέονται με την ψωρίαση και αναφέρονται συχνότερα είναι:
απολέπιση του δέρματος -92%
κνησμός – 72%
ερυθρότητα δέρματος – 69%
οίδημα – 23%
αίσθημα καύσου -20%
Η ψωρίαση προσβάλλει το δέρμα και τα νύχια και συνδέεται με αρκετές συννοσηρότητες. Οι δερματικές βλάβες είναι εντοπισμένες ή γενικευμένες, τις περισσότερες φορές είναι ερυθρές βλατίδες και πλάκες, συμμετρικές, σαφώς περιγεγραμμένες, καλυμμένες συνήθως με λευκές ή αργυρόχρωμες φολίδες. Οι βλάβες προκαλούν φαγούρα, τσούξιμο και πόνο. Ποσοστό μεταξύ 1,3% (6) και 34,7% (7) των ατόμων με ψωρίαση αναπτύσσουν χρόνια φλεγμονώδη αρθρίτιδα (ψωριασική αρθρίτιδα) που οδηγεί σε παραμορφώσεις των αρθρώσεων και αναπηρία. Ποσοστό μεταξύ 4,2% και 69% όλων των ασθενών που πάσχουν από ψωρίαση αναπτύσσουν αλλοιώσεις στα νύχια. Αναφέρεται ότι τα άτομα με ψωρίαση διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης και άλλων σοβαρών κλινικών παθήσεων, όπως καρδιαγγειακών και άλλων μη μεταδιδόμενων νοσημάτων.
ΠΟΤΕ ΝΑ ΕΠΙΣΚΕΦΘΩ ΤΟ ΕΙΔΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΨΩΡΙΑΣΗΣ
Aν δείτε ερυθρές πλάκες στο δέρμα σας, με ή χωρίς λέπια. Συνηθέστερες εντοπίσεις είναι οι αγκώνες, τα γόνατα, οι παλάμες, τα πέλματα και το τριχωτό της κεφαλής.
Αν δείτε στις παλάμες ή στα πέλματά σας ερυθρές πλάκες με φλύκταινες (φυσαλίδες που περιέχουν πύον).
Αν παρατηρήσετε εσείς ή κάποιος άλλος στο τριχωτό της κεφαλής σας λέπια.
Αν διαπιστώσετε αλλοιώσεις στα νύχια των χεριών σας
Αν διαπιστώσετε ότι έχετε δερματικές βλάβες, οι οποίες συνοδεύονται από πόνο στις αρθρώσεις.
Αν διαπιστώσετε πόνο στις αρθρώσεις και έχετε συγγενείς α’ βαθμού με ψωρίαση (στο 15% των ασθενών με ψωριασική αρθρίτιδα, η αρθρίτιδα προηγείται των δερματικών βλαβών)
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΥΡΗΣ ΚΑΙ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Είναι κεφαλαιώδους σημασίας η ψωρίαση να διαγνωστεί σε όσο το δυνατόν πρωιμότερο στάδιο για τους εξής 3 λόγους:
- Ώστε ο ασθενής να έχει όσο πιο έγκαιρα γίνεται ενημέρωση για τη φύση του νοσήματός και των απαραίτητων αλλαγών στον τρόπο ζωής του
- Ώστε να επιστρατευθούν όσο το δυνατόν ηπιότερα θεραπευτικά μέτρα
- Ώστε να προληφθούν η εξέλιξη της νόσου σε βαρύτερες μορφές και ενδεχόμενες συννοσηρότητες
Επίσης είναι σημαντικό να τεκμηριωθεί η διάγνωση της ψωρίασης από ειδικό Δερματολόγο Αφροδισιολόγο, καθώς υπάρχουν πολλές δερματικές παθήσεις, οι οποίες μπορούν να μιμηθούν την ψωρίαση.
Η θεραπεία της ψωρίασης εξακολουθεί να βασίζεται στον έλεγχο των συμπτωμάτων. Υπάρχουν διαθέσιμες τοπικές και συστηματικές θεραπείες καθώς και φωτοθεραπεία. Στην πράξη, συχνά χρησιμοποιείται συνδυασμός αυτών των μεθόδων. Συνήθως η θεραπεία είναι αναγκαία σε όλη τη διάρκεια της ζωής και έχει στόχο την υποχώρηση των συμπτωμάτων. Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει θεραπεία που θα έδινε ελπίδες για πλήρη ίαση της ψωρίασης. Επιπλέον, η φροντίδα των ασθενών με ψωρίαση δεν απαιτεί μόνον τη θεραπεία των δερματικών βλαβών και των προσβεβλημένων αρθρώσεων. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να προσδιοριστούν και να αντιμετωπιστούν οι συχνές συννοσηρότητες που ήδη υπάρχουν ή ενδέχεται να αναπτυχθούν, συμπεριλαμβανομένων καρδιαγγειακών και μεταβολικών νοσημάτων καθώς και ψυχολογικών καταστάσεων.
Η σχέση εμπιστοσύνης και η συνεργασία μεταξύ γιατρού – ασθενή – πολιτείας οδηγεί στο να βρεθεί ο καλύτερος τρόπος «αντιμετώπισης» της ψωρίασης αλλά και του ασθενούς!
Το Ιατρείο Ψωρίασης του Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ» παρέχει τη δυνατότητα μιας έγκυρης διάγνωσης του νοσήματος, καθώς και της πλήρους καταγραφής της βαρύτητας και των συννοσηροτήτων της ψωρίασης. Είναι το μοναδικό ιατρείο στην Ελλάδα, στο οποίο, πέραν των Δερματολόγων, συμμετέχουν ιατροί πολλών ειδικοτήτων, καλύπτοντας όλο το φάσμα των συννοσηροτήτων της ψωρίασης.
Πανελλήνιος Σύλλογος με Ψωρίαση και Ψωριασική Αρθρίτιδα Αριστοτέλους 21, Θεσσαλονίκη τηλ. 2315 553 780, email: epidermia.greece@gmail.com http://www.epidermia.gr
